پرسش :

آیا پیش‌بینی زمین لرزه‌­ها در حال حاضر امکان دارد؟


پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر محمد مختاری:

هر روزه هزاران زمین ‌­لرزه در روی زمین رخ می­‌دهد در حالی­ که تنها برخی از این زمین‌­ لرزه‌­­ها برای جمعیت زمین قابل درک بوده و بیشتر این زمین لرزه­‌های قابل درک نیز منجر به بروز هیچ گونه خسارت جانی و مالی نمی‌­شوند.

برخی از زمین لرزه‌­ها (به خصوص زمین ­لرزه‌­­های بسیار شدید) می‌توانند با برخی از پدیده­‌های طبیعی مثل رعد و برق یا صاعقه همراه شوند و تغییرات ناگهانی در میدان مغناطیسی و الکتریکی ایجاد نمایند. همچنین می‌­توانند منجر به عصبی شدن حیوانات، تغییر سطح آب­های زیرزمینی و آب­های ساحلی، و فعالیت آتشفشانی شوند. تمام این موارد بارها توسط شاهدان عینی دیده شده و از دیدگاه علمی نیز به تائید رسیده است. با این وجود، تاکنون امکان ارائه استانداردهای دقیق برای پیش‌­بینی زلزله حاصل نگردید.

از قرن نوزدهم مطالعات زیادی در بررسی ارتباط میان تغییرات ارتفاع سطح آبها، بررسی نیروی گرانش محلی و انتشار گاز رادون برای پیش بینی زلزله انجام گردید. اما متأسفانه تاکنون شناخت بشر برای پردازش و ارائه مدل­‌هایی که بتوانند علایم مفیدی را برای انجام پیش­‌بینی دقیق و مؤثر زمان، محل وقوع، و شدت یک زلزله نشان دهند، کافی نبوده است.

پژوهشگران با تحت نظر قرار دادن تغییرات ژئوفیزیکی، ژئوشیمیایی، و زیست‌شناختی در مناطقی که احتمال زلزله می‌رود، سعی کرده‌اند به شواهد علمی دست یابند. اگر چه پاره‌ای از زلزله‌ها با توجه به علایم، از قبل پیش‌بینی و از خطرات آن کاسته شده اما وجود همان علایم در جای دیگر یا نبود هر یک از علایم فوق نتوانسته موفقیت‌آمیز باشد. به همین دلیل، پیش‌بینی زلزله از مسائلی است که دانشمندان جهان را همچنان به تحقیق وادار می‌کند. به هر صورت یک بحث بزرگ تحقیقاتی در جریان است تا روش­‌های قابل اعتمادی برای پیش‌­بینی زلزله ارایه شود.

منبع: پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله