پرسش :

غواصی با کلاه و مانند آن در زیر آب، برای روزه چه حکمی دارد؟(1)

پاسخ :
الف. سر را در محفظه ای قرار دهد و زیر آب کند، اشکال ندارد (حضرت امام و مقام معظم رهبری و آیات عظام خویی، گلپایگانی، صافی، فاضل، مکارم، نوری، بهجت، سیستانی، زنجانی و وحید).

ب. سر را آغشته به چیزی کند یا با چیزی بپوشاند که به سر چسبیده است:
اگر لباس به سر او چسبیده باشد، صحت روزه اش محل اشکال است و بنا بر احتیاط وجوبی، قضای آن لازم است (مقام معظم رهبری).

درحالی که مانع و حائل غلیظی دور سر را فرا گرفته و یا سر به چیزی آغشته شده که مانع از رسیدن آب به آن باشد و یا مثلاً عینک شنا بزند، دراین صورت فرو بردن تمام سر در آب، بنا بر اظهر روزه را باطل نمی کند (آیت الله بهجت).

رفتن زیر آب با کلاه غواصی که سر در آب قرار نمی گیرد، اشکال ندارد و روزه صحیح است؛ اما با عینک شنا، چون قرارگرفتن سر در زیر آب صدق می کند، به احتیاط واجب، روزه باطل می شود (آیت الله فاضل).

اگر مثل پلاستیک باشد، کافی نیست و روزه اشکال دارد؛ اما مثلاً غواصان اگر سر خود را در کلاهک پنهان کنند و با آن زیر آب روند، روزۀ آن ها صحیح است (آیت الله مکارم).

درصورتی که سر در شیشۀ بزرگ قرار بگیرد، سپس وارد آب شود، روزه اش باطل نمی شود؛ ولی اگر با اشیایی مانند عینک و کلاه که بعضی از قسمت های سر را می پوشانند، اگر زیر آب برود، روزه اش باطل می شود (آیت الله نوری).

زیر آب رفتن با لباس غواصی بنا بر احتیاط واجب، مبطل صوم است؛ ولی اگر شخص داخل زیردریایی که شبیه اتاق است و ملاصق بدن نیست، زیر آب برود، روزه باطل نمی شود و نسبت به نماز، کسی که با لباس غواصی زیر آب است، اگر نمی تواند خارج شود و نماز بخواند و یا وقت تنگ است، با همان حال مقداری که می تواند، قرائت و سایر اذکار را بخواند و رکوع و سجود را به ایما و اشاره انجام دهد و به احتیاط واجب، بعد هم قضای آن نماز را بخواند (آیت الله صافی).

اشکال ندارد (آیات عظام سیستانی و زنجانی).
 
پی‌نوشت:
1- عروة الوثقی، فصل فی المفطرات، السابع، مسأله 31؛ صافی، جامع الأحکام، ج 1، ص134؛ استفتائات کتبی از مراجع تقلید.

منبع: احکام روزه، اداره پاسخگویی به سوالات دینی آستان قدس رضوی، انتشارات قدس رضوی، 1393.