پرسش :

آیا انسان می تواند از نظر شرعی با خویشاوندانی که وظایف شرعی را انجام نمی دهند، قطع رفت و آمد نمایند؟


پاسخ :
همه مراجع تقلید: قطع صله رحم جایز نیست ولی اگر احتمال بدهید که ترک معاشرت و رفت و آمد موجب خودداری او از ارتکاب معصیت و باعث بیداری او می شود، می توان موقّتاً آن را (به عنوان امر به معروف و نهی از منکر) ترک کرد.[1]
 
تبصره 1: ترک معاشرت در صورتی است که با مراتب دیگر، نتواند از معصیت جلوگیری کند و اگر بشود با شیوه های دیگر نهی از منکر کرد، ترک معاشرت جایز نیست.
 
تبصره 2: اگر نوع خاصی از صله رحم (مثلاً رفت و آمد) با خویشاوند موجب تأیید کار حرام وی یا تشویق آنها بر ارتکاب منکر می شود یا مفسده داشته باشد و موجب ابتلای خود فرد به گناه می شود، آن نوع صله رحم جایز نیست ولی فرد موظّف است به شیوه دیگری صله رحم (مانند سلام رساندن) را انجام دهد.
 
تبصره 3: بهتر است در امر به معروف و نهی از منکر اقوام و آشنایان با روش دلسوزانه که مفید و مؤثر مانند موعظه و نصیحت زبان خوش به همراه احسان آنها را ارشاد کرد.
 
پی نوشت:
[1]. امام، توضیح المسائل، م 2807 و استفتائات، ج 1، امر به معروف، س 12 و 17و 18و 19؛ خامنه‌ ای، اجوبة الاستفتائات، س 1058 و 1071؛ سیستانی، توضیح المسائل، ج 1، م 2287؛ صافی، سایت، احکام امر به معروف؛ مکارم، احکام ویژه، ش 141 و استفتائات، ج 1، س 1156 و ج 3، س 1750 و 1751؛ تبریزی، استفتائات، س 2227؛ بهجت،استفتائات، معاشرت، س 850 و امر به معروف، س 481؛ فاضل، استفتائات، ج 1، س 940 و 941 و 942.

منبع: احکام امر به معروف، علی گرجی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، نشر معارف‫، ۱۳۹۵.