پرسش :

آیا ما می‌توانیم خدا را ببینیم؟


پاسخ :
نه چنین چیزی شدنی نیست. خداوند در قرآن کریم، دیدن خود را غیر ممکن می‌داند و در آیه 103 سوره‌ی انعام می‌فرماید: «لاَّ تُدْرِکُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ یدْرِکُ الأَبْصَارَ» (چشم‌ها او را نمی‌بیند، ولی او چشم‌ها را می‌بیند.) به چشم دیدن خدا هم برای انسان‌های خوب و هم برای انسان‌های گنهکار غیر ممکن است و بین آنها تفاوتی نیست.

چشم انسان‌ها چیزی را می‌بیند که جسم باشد و پس از برخورد نور به آن و بازگشت نور به چشم دیده شود؛ برای مثال وقتی ما درختی را می‌بینیم، در حقیقت نوری به درخت تابیده و به چشم ما برگشته است که توانسته‌ایم آن را ببینیم. حالا اگر موجودی جسم نباشد چگونه می‌توان آن را دید؟ همان طور که ما هوش، عقل و روح را نمی‌توانیم ببینیم، خدا را هم نمی‌توانیم ببینیم.

البته در بعضی از آیه‌های قران مانند آیه‌ی 13 سوره نجم به دیدن خدا توسط پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) اشاره شده، ولی همان طور که مفسر بزرگ قرآن علامه طباطبایی نوشته است، منظور از این آیه، دیدن خدا با چشم نیست. دیدن در این آیه و مانند آن، دیدن با دل و شناخت خدا با روح و جان است. (1)

امیر مومنان علی (علیه السلام) در خطبه‌ی 174 نهج البلاغه می‌فرماید: «چشم‌های ظاهری هرگز خدا را نمی‌بینند، اما دل‌ها با حقیقت ایمان آن را درک می‌کنند.» بی گمان انسان‌های پاک و پرهیزکار در درک و شناخت خدا از دیگران موفق ترند؛ زیرا دلشان را با گناه سیاهه نکرده‌اند.

پی نوشت:
1. المیزان، ج 19، ص 13.

منبع: هفتاد پرسش و پاسخ درباره‌ خدا، غلامرضا حیدری ابهری، تهران: انتشارات قدیانی، چاپ دوم، 1392.