پرسش :

پدری چند فرزند دارد و تمام اموال خود را به دو تن از فرزندانش به عنوان مصالحه داده است ولی شرط کرده که بعد از مرگ از طرف وی کسی را حدّاکثر ظرف چهار سال برای ادای حَجّه الاسلام بفرستند، فرزند او طبق شرط عمل کرده و در سال چهارم کسی را برای حج از بلد خویش روانه کرده است ولی این نایب وقتی به شهر دیگر رسید خودش نرفت و کسی دیگر را برای حجّ میقاتی فرستاد و حجّ میقاتی انجام گرفته است در حالی که فرزندان این میّت از این جریان خبر نداشتند (ناگفته نماند که حجّ میقاتی برای مردم آن جا شناخته شده نیست و از نیابت برای حجّ بلدی انصراف دارد) سؤال این است که: الف) آیا نایب، حقّ نایب ساختن شخص دوّم را دارد؟ ب) آیاحجّ انجام گرفته‌ازطرف میّت صحیح است و میّت بری‌ء الذّمّه شده‌است؟ ج) حکم مصالحه چیست؟ د) آیا به شرط عمل شده؟ زیرا فرزندان دیگر میّت، مدعی هستند که به شرط عمل نشده‌است لذا باید م‌ا ترک به عنوان ارث بین ورثه تقسیم شود.

پاسخ :
الف) نایب حقّ نایب قراردادن دیگری را ندارد.

ب) حجّ انجام گرفته صحیح است و میّت بری الذّمّه شده است.

ج) مصالحه به قوّت خود باقی است.

د) پسر باید پول حجّ را از نایب اوّل باز پس بگیرد و بهتر آن است که میان ورثه تقسیم کند.
​​​​​​​
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​منبع: استفتائات جدید آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله)، جلد 4، احکام حج، نشر محراب قلم، 1393.