پرسش :

کسى که در حج نایب دیگرى است، گرچه نایب سال اوّل او نیست ولى منوب عنه تاکنون حجى بجا نیاورده آیا باید حلق کند یا تقصیر هم کفایت مى‌کند؟


پاسخ :
آیة اللّٰه فاضل (رحمه الله): 
گرچه به نظر اینجانب براى منوب عنه هم حلق تعیّن ندارد لیکن در صورت تعیّن هم براى نایب در فرض سؤال، تعیّن ندارد.

آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله): 
مخیّر است.

آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله): 
اگر نایب صروره نباشد به وظیفۀ غیر صروره عمل مى‌کند - گرچه در این مسأله بین صروره و غیر صروره بنابر اظهر فرقى نیست - و لکن اگر منوب عنه زنده باشد بنابر احتیاط باید نایب او صروره باشد. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله): 
حلق لازم نیست و تقصیر کفایت مى‌کند.

آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله): 
مى‌تواند تقصیر کند.

آیة اللّٰه صافى (حفظه الله): 
در فرض سؤال تقصیر کفایت مى‌کند. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه نورى (حفظه الله): 
تقصیر کفایت مى‌کند مگر این که منوب عنه یا کسى از طرف منوب عنه شرط کرده باشد که باید حلق کند.

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​‌منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵