پرسش :

هنگامى که مسجدالحرام خلوت است، آیا نماز طواف حتماً باید نزدیک مقام خوانده شود، یا اگر در فاصلۀ دورترى بخواند ولى مقام ابراهیم علیه السلام بین او و کعبه قرار گیرد کافى است؟


پاسخ :
امام خمینى (رحمه الله): 
میزان صدق عرفى است (همین که عرفاً گفته شود پشت مقام نماز مى‌خواند کافى است.)

آیة اللّٰه گلپایگانى (رحمه الله): 
در مفروض سؤال باید نماز را خلف مقام و نزدیک آن بجا آورد. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه اراکى (رحمه الله): 
اگر صدق کند که پشت مقام است کفایت مى‌کند.

آیة اللّٰه فاضل (رحمه الله): 
لازم است الأقرب فالأقرب رعایت شود.

آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله): 
باید نزدیک و على الأحوط پشت مقام باشد.

آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله): 
لازم است نماز طواف را پشت مقام ابراهیم اتیان کنند. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله):
باید نزد مقام بوده و مقام را بین خود و کعبه قرار دهد.

آیة اللّٰه مکارم (حفظه الله):
باید نزدیک مقام خوانده شود.

آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله):
واجب است نزدیک و پشت مقام ابراهیم علیه السلام خوانده شود.

آیة اللّٰه صافى (حفظه الله):
باید نزدیک مقام بخواند. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه نورى (حفظه الله):
در صورتى که خلوت است باید نماز طواف را نزد مقام یا پشت مقام بخواند.

‌منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵