پرسش :

هنگام شرکت در نماز جماعت مسجدالحرام و مسجدالنبى یا سایر مساجد مکه و مدینه آیا مى‌توان بر فرش سجده کرد یا نه، و در صورتى که بر فرش سجده نماید آیا اعادۀ آن لازم است یا نه؟


پاسخ :
امام خمینى و آیة اللّٰه اراکى (رحمهما الله):
مى‌توان سجده کرد و اعاده ندارد.

آیة اللّٰه گلپایگانى (رحمه الله):
در مورد تقیه مانع ندارد و در صورت تمکن بدون محذور اعاده نماید. واللّٰه العالم

آیة اللّٰه فاضل (رحمه الله):
در صورتی که محلّى که سجدۀ بر آن جایز است پیدا نشود، و از مثل حصیر و مانند آن نتواند استفاده کند سجدۀ بر فرش مانعى ندارد و اعاده لازم نیست.

آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله):
اعتبار عدم مندوحه در حال عمل یقینى است، و اما مندوحه مکانى یا زمانى پس اعتبار آن موافق با احتیاط است.

آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله):
در صورتی که در مساجد مذکوره موضعى باشد که بتوان بر چیزى که سجده بر آن صحیح است مثل سنگ و موزاییک سجده نماید، باید در آن قسمت نماز بخواند و اگر چنین موضعى نباشد نمازى را که در آن بر فرش سجده کرده مجزى است. واللّٰه العالم

آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله):
در صورتى که محذورى در سجده کردن بر سنگ و چیزهاى دیگرى که مى‌توان بر آن سجده کرد نباشد نمى‌توان بر فرش سجده کرد و در این صورت اگر بر فرش سجده کرد اعاده لازم است، بلکه با وجود محذور نیز احتیاط در اعاده است.

آیة اللّٰه مکارم (حفظه الله):
مانعى ندارد و اعاده ندارد.

آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله):
سجده نمودن بر فرش و مانند آن در صورت مفروض جایز است مگر آن که در همانجا بتواند روى حصیر چوبى یا سنگ یا غیره سجده نماید و الّا واجب است بر آنها سجده نماید.

آیة اللّٰه صافى (حفظه الله):
سجده بر فرش در مواردى که بخاطر تقیه ضرورت داشته باشد مانع ندارد، و حکم لزوم و عدم لزوم اعاده در جواب دوّم گذشت. واللّٰه العالم

‌منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵