پرسش :

نخستین نمازگزار، چه کسی بود؟


پاسخ :
نماز از زمان حضرت آدم علیه السلام واجب شده است، ولی چگونگی به جا آوردن آن را نمی دانیم. بنابراین، در نگاه اول باید گفت نخستین نمازگزار، حضرت آدم علیه السلام بوده است. از همان روزی که پروردگار، پیامبرانی را برای هدایت انسان و نجات او در دنیا و آخرت برانگیخت، به برپا داشتن نماز فرمان داد و آن را بهترین تکلیف برای بندگان برشمرد.

از آیه های قرآنی و روایت ها چنین برمی آید که همه پیامبران، این عبادت بزرگ را به جای می آوردند و مردم را به آن سفارش می کردند، چنان که حضرت امام صادق علیه السلام دراین باره می فرماید: «اَحَبُّ الْاَعْمالَ الیّ الصلاه وَ هِیَ آخِرُ وَصایَا الْاَنْبِیاءِ؛ محبوب ترین کارها نزد خدا نماز است و نماز آخرین وصیت و سفارش پیامبران بوده است».(1)

سرخسی، در کتاب المبسوط خود می گوید:
شنیدم از استادم شمس الائمه الحلوانی که در تأویل قول خداوند «اقم الصلاة لذکری» (طه: 14) می گفت: «به خاطر اینکه من آن را در هر کتاب آسمانی منزل (فرو فرستاده شده) و بر هر پیامبر مرسل (فرستاده شده) یادآوری کردم».(2)

در صُحُف حضرت ادریس علیه السلام چنین آ مده که در نخستین روز اقامت حضرت آدم و حضرت حوا بر زمین، خداوند پنج رکعت نماز عصر، مغرب و عشا را بر حضرت آ دم واجب کرد.(3) هنگامی که حضرت آدم از دنیا رفت، حضرت شیث او را غسل داد و بر او نماز خواند.(4)

پی‌نوشت‌ها:
1- شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 210. «الف» و «لام» در الانبیاء مفید عموم است.
2- شمس الدین محمد سرخسی، المبسوط، ج 2، ص 4.
3- محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 11، ص 196.
4- همان، ص 263.

منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، قم: انتشارات مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، 1389.