پرسش :

حدود ۳۵ روز پیش پدرم عمل تعویض لگن پای راست را در سن ۸۱ سالگی داشتند که خوشبختانه موفقیت آمیز بود . اما مدتی می شود که ساق هردو پایشان ورم کرده ولی دردی ندارد و ساق پای راست که عمل کرده یه کم ورمش بیشتر است. به نظر شما این امر عادی است یا مسله حادی پیش آمده؟


پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
تورم ساق در افراد مسن همیشه مهم است بخصوص بعد از شکستگی و یا بعد از عمل جراحی.

تورم پا علل متعددی دارد ولی مهمترین و خطرناک ترین آنها لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق است. لخته شدن خون در سیاهرگ های ساق از عوارض شکستگی های اندام تحتانی و لگن است ولی میتواند در اعمال جراحی تعویض مفصل لگن یا زانو هم ایجاد شود. احتمال بروز این عارضه در هر سنی وجود دارد ولی در سنین بالا بیشتر است.

خطر لخته ایکه در ساق ایجاد میشود حرکت آن به سوی قلب و سپس ریه است. در آنجا لخته میتواند عروق مهم ریوی را مسدود کرده و موجب مرگ بیمار شود. این مرگ در بسیاری اوقات ناگهانی است و ممکن است حتی فرصت رساندن بیمار به بیمارستان را هم ندهد. پس بسیار مهم است که با دیدن هر علائمی که مشکوک به تشکیل لخته در ساق باشد به خطر ناشی از آن فکر کنیم.

پزشک ارتوپد بعد از عمل جراحی تعویض مفصل ران داروهایی تجویز میکند که خون را به اصطلاح رقیق کرده و احتمال لخته شدن آن را کم کند. با این حال حتی با وجود مصرف دارو هم ممکن است خون در وریدهای ساق لخته شود.

مهمترین راه در کاهش خطرات ناشی از این بیماری پیشگیری و دقت است. بیمار و همراه بیمار باید مراقب بروز تورم در پا و ساق باشند. هر گونه تورم در ساق پایی که عمل شده و یا حتی پای طرف مقابل زنگ خطر است. این تورم میتواند بر اثر لخته ایجاد شده باشد. به محض دیدن این علامت باید بیمار را بطور اورژانس به پزشک برد تا معاینه و بررسی شود.

پزشک برای بررسی اینکه آیا تورم بر اثر لخته ایجاد شده یا خیر بعد از معاینه بیمار در صورت لزوم از نوعی روش تصویربرداری به نام سونوگرافی داپلر استفاده میکند. در صورت تایید این بیماری، بیمار باید مدتی در بیمارستان بستری شده و تحت درمان دارویی قرار گیرد.
​​​​​​​
​​​​​​​منبع: ایران ارتوپد