پرسش :

با عنایت به اینکه حدود ۱۵ سال قبل هانش (مفصل ران) راست را عمل نموده ام و در حال حاضر اضافه وزن داشته و برای انجام ورزش می ترسم که لطفا در خصوص نوع ورزش و فعالیتهای که می توانم انجام دهم توصیه و راهنمائی فرمایید.


پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
ورزش میتواند برای مفصل هم مفید و هم مضر باشد. ورزش با تقویت عضلات اطراف مفصل میتواند موجب تنظیم حرکات و متناسب و متعادل شدن آنها در مفصل شده و به سلامت مفصل کمک کند. از طرف دیگر بعضی ورزش ها میتوانند فشارهای زیادی را به مفصل وارد کرده و نه تنها موجب درد آنها شوند بلکه روند ساییدگی را تشدید کنند.

وزن زیاد برای مفصل فقط ضرر دارد. وزن زیاد میتواند به تمامی مفاصل اندام تحتانی فشار بیش از حدی آورده و موجب درد و ساییدگی آن شود.

نوع عمل جراحی و وضعیت مفصل بعد از عمل در تعیین روش های مراقبت از آن موثر است.

بطور مثال اگر تعویض مفصل ران انجام شده است بیمار میتواند بعد از گذشت چند ماه از جراحی و تقویت عضلات لگن، فعالیت هایی مانند راه رفتن، دویدن، شنا و دوچرخه سواری را انجام دهد. بعد از گذشت سالها از جراحی تعویض مفصل ممکن است تغییراتی در آن ایجاد شده باشد. با تهیه رادیوگرافی ساده از لگن، پزشک معالج تغییرات احتمالی ایجاد شده را مشاهده کرده و فعالیت های بدنی بیمار را متناسب با آن توصیه میکند.

اگر بدنبال شکستگی، جااندازی صورت گرفته و پیچ و پلاک گذاشته شده است بیمار بعد از جوش خوردن مناسب شکستگی و تقویت عضلات لگن میتواند تحت نظر پزشک معالج حتی فعالیت های ورزشی سنگین را هم انجام دهد. سالها بعد از درمان جراحی ممکن است مفصل ران دچار ساییدگی شده باشد.

در این صورت بیمار نمیتواند هر فشاری را به مفصل وارد کند. در این موارد پزشک معالج با تهیه رادیوگرافی از لگن و مشاهده وضعیت مفصل هانش مشخص میکند که آیا مفصل سالم بوده یا دچار آرتروز شده است. در صورت سالم بودن مفصل بیمار میتواند تقریبا هر ورزشی را متناسب با سن خود و تحت نظر پزشک انجام دهد ولی در صورت ساییده شدن مفصل ران نمیتواند این کار را بکند.

یا مثلا اگر بیمار در سنین کودکی تحت عمل جراحی بازسازی در مفصل ران قرار گرفته است باید وضعیت فعلی مفصل با معاینه و تصویربرداری های لازم بررسی شود. اگر شکل مفصل از حالت طبیعی دور شده باشد بیمار باید در انجام فعالیت های شدید ورزشی احتیاط کند.

کلا نوع ورزش و فعالیت بدنی در کسی که قبلا تحت عمل جراحی هانش ( مفصل ران) قرار گرفته بسته به وضعیت فعلی مفصل و وجود یا عدم وجود هر گونه آسیب و ساییدگی در آن متفاوت است.
​​​​​​​
​​​​​​​منبع: ایران ارتوپد