پرسش :

برادر من یک سال پیش به علت سیاه شدن استخوان سر لگن جراحی کردند اما درد شدیدی دارد و دکتر معالجش گفته باید تعویض مفصل انجام بدهد. آیا اگر بتوان به کمک قرص مسکن و آب درمانی و … درد را کاهش داد میتوان تعویض مفصل را به تعویق انداخت؟


پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
سیاه شدن سر استخوان ران یا نکروز سر استخوان ران به علت نرسیدن خون یه این قسمت از سیستم اسکلتی ایجاد میشود. علل متفاوتی میتوانند موجب این بیماری شوند که مهمترین آنها شکستگی گردن استخوان ران، دررفتگی مفصل ران، مصرف داروهای حاوی کورتون مانند پردنیزولون و دگزامتازون، مصرف مواد مخدر تزریقی و مصرف الکل است.

این بیماری میتواند درد شدیدی را در ناحیه لگن و کشاله ران برای بیمار ایجاد کند. نکروز در ابتدا خفیف است ولی با پیشرفت بیماری بتدریج شکل سر استخوان ران تغییر کرده و همین امر موجب آرتروز و ساییده شدن مفصل ران میگردد. با پیشرفت آرتروز شدت درد بیمار  هم بیشتر میشود.

وقتی بیماری در مراحل ابتدایی است نوعی عمل جراحی به نام دکمپرشن ممکن است بتواند درد بیمار را از بین برده و پیشرفت بیماری را متوقف کند. در این عمل جراحی پزشک ارتوپد با ایجاد سوراخ هایی در سر استخوان ران فشار داخل آن را کاهش داده و موجب افزایش خونرسانی به استخوان میشود. انجام این عمل جراحی فقط در یک بازه زمانی خاص امکانپذیر است و اگر دیرتر از آن انجام شود تاثیری در بیماری و پیشرفت آن نخواهد داشت.

وقتی بیماری پیشرفت میکند درد بیمار هم افزایش میابد در این صورت چاره ای جز عمل جراحی تعویض مفصل ران باقی نمیماند. البته تصمیم برای انجام عمل جراحی تعویض مفصل یک تصمیم مشترک بین بیمار و پزشک است. در مواردی که شدت درد کم باشد بطوریکه بیمار بتواند درد مفصل ران را با اقداماتی مانند مصرف داروی مسکن و گرم نگه داشتن محل درد کاهش دهد میتوان انجام عمل جراحی را مدتی به تعویق انداخت ولی وقتی شدت درد زیاد است تصمیم درست انجام جراحی است. جراحی تعویض مفصل ران درد مفصل را از بین میبرد.

گاهی اوقات شدت تخریب سر استخوان ران به حدی زیاد است که حتی با وجود درد متوسط، پزشک معالج ترجیح میدهد جراحی را زودتر انجام دهد.در این موارد ممکن است تاخیر در جراحی، انجام آن را در آینده مشکل تر کرده و مانع از بدست آوردن یک نتیجه درمانی مطلوب گردد.
​​​​​​​
​​​​​​​منبع: ایران ارتوپد