پرسش :

در بعضى از شهرها، طرح هاى عمرانى و عمومى (عام المنفعه) و بازسازى به جهت رفاه حال مردم آن منطقه و سایر مناطق اجرا مى شود و در جهت اجراى این گونه طرح ها نیاز به خرید و تملّک اراضى و املاک واقع شده در این مسیر طرح ها مى باشد، که در بسیارى از موارد، ممکن است صاحبان اراضى و املاک راضى به فروش آنها نبوده و به وضع موجود رضایت داشته باشند. ولى در عین حال دستگاه اجرایى مربوطه املاک مذکور را ولو بدون رضایت مالک آنها خریدارى مى نماید و چنانچه نسبت به تعیین بهاى عادله بین دستگاه اجرایى و مالک توافق حاصل نشود، بهاى عادله توسّط هیأتى مرکّب از سه نفر کارشناس رسمى دادگسترى تعیین مى گردد. آیا خرید و تملّک اراضى و املاک مذکور بدون رضایت مالک آن شرعاً جایز است؟


پاسخ :
هیچ کس حق ندارد زمین یا ملک دیگرى را بدون اجازه او تصاحب کند و اگر ضرورتى از نظر اجتماعى براى تملّک ملک دیگرى پیدا شود باید قیمت عادلانه را به نرخ روز بپردازد.

منبع: استفتائات جدید، آیت‌‌ الله العظمی مکارم شیرازی دام ظله، جلد 4، تهیه و تنظیم: ابوالقاسم علیان نژادی، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه ‌السلام، 1393.