پرسش :

برخى از شرکت‌هاى تجارتى و سرمایه گذارى به بازیافت اوراق کاغذ مى پردازند؛ بدین ترتیب که کاغذهاى باطله را از زبالهدانى ها و مانند آن جمع آورى نموده با شیوه‌هاى صنعتى به تولید مجدد آن به عنوان کاغذ چاپ مى پردازند. آیا چاپخانه‌ها و مراکز نشر مى توانند این نوع کاغذها را براى چاپ قرآن شریف و کتابهاى دینى خریدارى نمایند؟ با علم به این که این کاغذ قبلاً مصرف شده و به زباله دانى و محلات جمع و حفظ زباله انداخته شده و چه بسا ممکن است در آنها چیزهایى چاپ شده باشد که با آداب دینى یا با تعالیم دین اسلام به طور کلى منافات داشته باشد؟

پاسخ :
بلى! خریدارى آن جایز است و استعمال آن در چاپ قرآن و سایر کتابهاى دینى اشکال ندارد؛ مشروط بر این که علم به نجاسات ان وجود نداشته باشد، یا این که در خلال بازیافت صنعتى و تبدیل به کاغذ جدید، پاک ساخته شده باشد. اما این که در آنها قبلاً چیزهایى چاپ شده باشد که با آداب دینى یا تعالیم اسلام منافات داشته باشد، باید گفت که اکنون آن نوشته ها با از بین رفتن و زوال موضوع، از بین رفته و زوال یافته و اکنون کاغذ جدیدى است که در آن هیچ چیزى منافى آداب نوشته نشده است.

منبع: یکصد و یک سوال و جواب پیرامون حقوق مالکیت فکری از نگاه فقهی، محمد اسحاق فیاض، مترجم: سرور دانش، ناشر: دبیرخانه کنگره تجلیل از مقام علمی آیت الله العظمی فیاض، 1392 ش.