پرسش :

با توجه به این که طبق فتواى مشهور فقها، دیه اهل کتاب - کافر ذمى - هشتصد درهم است، آیا اقلیت زرتشتى نیز مشمول این حکم خواهند بود؟


پاسخ :
زیرا زرتشتیان که به تعبیر قرآن، صابئان مى‌باشند در آیاتى چند، در ردیف موحدان و اهل کتاب محسوب شده‌اند، مانند: «إِنَّ‌ الَّذِینَ‌ آمَنُوا وَ الَّذِینَ‌ هٰادُوا وَ النَّصٰارىٰ‌ وَ الصّٰابِئِینَ‌ » یا « وَ الصّٰابِئِینَ‌ مَنْ‌ آمَنَ‌ بِاللّٰهِ‌ وَ الْیَوْمِ‌ الْآخِرِ وَ عَمِلَ‌ صٰالِحاً فَلَهُمْ‌ أَجْرُهُمْ‌ عِنْدَ رَبِّهِمْ‌ وَ لاٰ خَوْفٌ‌ عَلَیْهِمْ‌ وَ لاٰ هُمْ‌ یَحْزَنُونَ‌ » در دو آیه مذکور مى‌بینیم که مؤمنان و صالحان از چهار گروه، مورد رحمت پروردگارند، در آیه اول صابئین بعد از نصارى و در آیه دوم پیش از آنها آمده پس بنابراین: اصل احترامشان نیز همسان است مگر بر مبناى تفاوت ایمان و اعمالشان از نظر رعایت تقوى زیرا: «إِنَّ‌ أَکْرَمَکُمْ‌ عِنْدَ اللّٰهِ‌ أَتْقٰاکُمْ‌ » پس به طور کلى موحدان مؤمن و صالح در صورت عدم تقصیر - درباره مسلمان نشدن - مأجورند و در صورت تقصیر هم - اگر معاند نباشند - تا اندازه‌اى مأجور خواهند بود و اگر کسى از اینان معاند باشد از چهار گروه مذکور خارج است چون فاقد شرط‍‌ ایمان و عمل صالح گردیده است و هیچگونه‌اى دیه‌اى هم ندارد.

منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.