پرسش :

منظور از لقاء اللّه چیست؟


پاسخ :
تعبیر به «لقاء اللّه» در قرآن مجید کراراً آمده است و همه به معنى «حضور در صحنه قیامت» مى باشد. بدیهى است منظور از «لقاء» و ملاقات خداوند ملاقات حسى، مانند ملاقات افراد بشر با یکدیگر نیست، چه این که خداوند نه جسم است و نه رنگ و مکان دارد که با چشم ظاهر دیده شود. بلکه منظور، یا مشاهده آثار قدرت او در صحنه قیامت، پاداش ها و کیفرها و نعمت ها و عذاب هاى او است، چنان که گروهى از مفسران گفته اند، یا به معنى یک نوع شهود باطنى و قلبى است؛ زیرا انسان گاه به جائى مى رسد که گوئى خدا را با چشم دل در برابر خود مشاهده مى کند، به طورى که هیچ گونه شک و تردیدى براى او باقى نمى ماند.

این حالت، ممکن است بر اثر پاکى، تقوا، عبادت و تهذیب نفس در این دنیا براى گروهى پیدا شود، چنان که در «نهج البلاغه» مى خوانیم: یکى از دوستان دانشمند على(علیه السلام) به نام «ذعلب یمانى» از امام(علیه السلام) پرسید: «هَلْ رَأَیْتَ رَبَّک»؛ (آیا خداى خود را دیده اى؟)! امام(علیه السلام) فرمود: «أَ فَأَعْبُدُ ما لا أَرَى»؛ (آیا خدائى را که نبینم پرستش کنم؟)! و هنگامى که او توضیح بیشتر خواست امام اضافه کرد: «لاتُدْرِکُهُ الْعُیُونُ بِمُشاهَدَةِ الْعِیانِ وَ لکِنْ تُدْرِکُهُ الْقُلُوبُ بِحَقائِقِ الإِیمان»؛ (چشم هاى ظاهر هرگز او را مشاهده نکنند، بلکه قلب ها به وسیله نور ایمان او را درک مى نمایند).(1)

این حالت شهود باطنى در قیامت، براى همگان پیدا مى شود؛ چرا که آثار عظمت و قدرت خدا در آنجا آن چنان آشکار است که هر کوردلى هم ایمان قطعى پیدا مى کند.

پی نوشت:
(1). «نهج البلاغه»، کلام 179؛ «بحار الانوار»، جلد 4، صفحه 52، حدیث 27، و جلد 69، صفحه 279.

منبع: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ پنجاه و پنجم، ج 1، ص 262.