پرسش :

علت اصلی مخالفت آمریکا با داشتن انرژی هسته ای ایران چیست؟


پاسخ :
پیروزی انقلاب اسلامی نوید بخش حرکت جدیدی در جهان اسلام بود. لذا، اعمال خصمانه ایالات متحده، از همان دوران پیروزی انقلاب اسلامی، برای کسی تردیدی باقی نگذاشت که دولتمردان آن کشور، چنین نظامی را در عرصه جهانی تحمل نخواهند کرد و در هر زمان تلاش خواهند نمود تا با حربه های مختلف این نظام اسلامی را از بین ببرند. موضع گیری خصمانه ایالات متحده و هشدارهای شدید اللحن مسئولین آن کشور در مورد دستگیری عناصر رژیم محمد رضا پهلوی، حمایت از عناصر فراری حکومت پهلوی، و پناه دادن به آنان، حمایت از ضد انقلاب خارج از کشور، انجام اعمال جاسوسی و اقدام به فعالیت های تفرقه افکنانه در سفارت سابق این کشور، طرح حمله نظامی به ایران (واقعه طبس)، تدوین طرح کودتای نوژه، طرح ریزی تجاوز رژیم بعث عراق به ایران برای ساقط کردن جمهوری اسلامی، در پیش گرفتن سیاست مهار جهت تضعیف توانایی های مالی و اقتصادی ایران، تضعیف موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک ایران و... حاکی از خصومت دیرینه ایالات متحده با نظام جمهوری اسلامی است.[1]

علاوه بر موارد فوق اتهامات اصلی ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران،‌ در چهار مورد ذیل است:

الف: تلاش ایران برای دستیابی به سلاح های هسته ای.
ب: حمایت ایران از تروریسم.
ج: مخالفت با روند صلح خاورمیانه.
د: نقض حقوق بشر.[2]

در دو دهه اخیر، رسانه های غرب به شکل عام و رسانه های آمریکا به شکل خاص با تلاش گسترده، اقدام به انتشار اخبار، گزارش و تحلیل هایی کرده اند تا افکار عمومی مردم جهان و دولت ها را نسبت به فعالیت های هسته ای ایران بدبین نمایند. در برخی از مقاطع، حجم این تبلیغات به گونه ای گسترده بود که مسایل هسته ای ایران در صدر اخبار و گزارشات این رسانه ها قرار گرفته است. به عنوان مثال، اکثر رسانه های غربی اعلام کردند: ایران ظرف 2 تا 10 سال دیگر توان ساخت بمب اتم را خواهد داشت.

مفسرین غربی، دلایل زیر را توجیه کننده فعالیت های هسته ای نظامی ایران بر می شمارند:

1. دولت اسلامی ایران، خود را یک قدرت معترض و مخالف نظام موجود و ظالمانه بین المللی می داند و خود را قیم همه مسلمانان و مردم تحت ستم جهان می پندارد.

2. ایران در خلال جنگ، خود را تنها دید و مورد تحریم تسلیحاتی قرار گرفت، ولی عراق متجاوز از سوی قدرت ها و مجامع جهانی محکوم نشد و حتی با حمایت آنان از سلاح شیمیایی استفاده کرد و شهرهای ایران را مورد تهاجم قرار داد. بنابراین ایران همواره نسبت به امنیت خود احساس خطر می کند.

3. اقدامات آمریکا از قبیل توفان صحرا و طرح مبارزه با تروریسم، جمهوری اسلامی ایران را نگران کرده است.

4. ایران خواهان ایفای نقش موثر در نظام بین المللی است و نظام تک قطبی آمریکا را قبول ندارد و خواهان بر هم خوردن آن است.

5. با فروپاشی بلوک شرق و بر هم خوردن نظام دو قطبی، محیط راهبردی ایران تغییر کرده و قدرت مانور ایران بین دو ابرقدرت از بین رفته و سیاست های آمریکا در خاورمیانه، مشکلات امنیتی ایران را افزایش داده است.

6. باز بودن دست رژیم صهیونیستی برای دستیابی روز افزون به سلاح های مدرن و کشتار جمعی و بهره مندی این کشور از زراد خانه هسته ای، تهدیدی علیه تهران است و ایران باید این تهدید را خنثی نماید.[3]

بدون شک از این دلایل هرگز نمی توان این نتیجه را گرفت که ایران به دنبال بمب اتمی است، چرا که تمام شواهد حاکی از این است که فعالیت های هسته ای ایران در مسیر اهداف صلح آمیز بوده و از نظر قوانین و معاهدات بین المللی هیچ منعی برای آن وجود ندارد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی، هرگونه تخلف ایران از تعهد خود نسبت به استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را صریحاً رد کرده است. دیوید کید، سخنگوی آژانس بین المللی انرژی اتمی در مارس 1998 در وین، اظهار داشت که این آژانس  هیچ گونه فعالیت  هسته ای مشکوکی را که توسط جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته و قوانین حاکم بر عدم تکثیر سلاح های هسته ای را نقض کرده باشد، کشف نکرده است.[4]

کمال خرازی، وزیر سابق امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، ضمن واهی خواندن ادعاهای جدید جورج بوش اظهار داشت: «آمریکایی ها اتهام وارد می کنند و بعد از روی همان اتهام بی اساس خودشان نتیجه گیری می کنند. ما قطعاً برنامه ای برای تولید تسلیحات هسته ای نداریم و اصلاً چنین برنامه ای، جزء استراتژی های امنیتی ما نیست. آژانس بین المللی انرژی هسته ای نیز تصریح کرد که هیچ سندی دال بر تایید ادعاهای آمریکا یافت نشده است.[5]

بنابراین، مخالفت های آمریکا و به ویژه رژیم صهیونیستی با فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران دلایل دیگری دارد که به طور اختصار به برخی از آنها اشاره می شود:

1. جنگ روانی و تبلیغاتی: هر گاه آمریکا نیازمند ایجاد بحران در خارج بوده است و یا اینکه یک متحد منطقه ای آن همچون رژیم صهیونیستی به چنین برآوردی رسیده باشد فشار و فضاسازی علیه ایران تشدید می شود یک مقام اطلاعاتی رژیم صهیونیستی می گوید: «ما باید خطر حمایت ایران از تروریسم بین المللی را در دنیا مطرح کنیم. ما باید خرابکاری ها و آدم ربایی ها را به ایران نسبت دهیم و از طریق وسایل ارتباط جمعی که در دنیا در اختیار داریم مرتبا تکرار کنیم که هیچ کشوری در دنیا به اندازه ایران خطرناک نیست.[6]

2. ممانعت از دسترسی ایران به تکنولوژی پیشرفته؛ پیشرفت در فن آوری هسته ای، پیشرفت در رشته های علمی مرتبط با این فن آوری را به دنبال دارد. بنابراین اگر کشوری به انرژی هسته ای دست نیابد، پس از چند دهه که انرژی های دیگر تمام خواهد شد با بحران انرژی روبرو خواهد شد. بنابراین علاوه بر کاربردهای نظامی انرژی هسته ای، برخی از موارد کاربرد صلح جویانه انرژی هسته ای را مد نظر قرار می دهیم:

1 ـ2: کاربرد انرژی هسته ای در تولید برق.
2‌ ـ 2: کاربرد انرژی اتمی در پزشکی و امور بهداشتی.
3 ـ 2: کاربرد انرژی اتمی در بخش دامپزشکی و دامپروری
4 ـ 2: کاربرد انرژی هسته ای در دسترسی به منابع آب
5‌ ـ 2: بخش صنایع غذایی و کشاورزی.
6 ـ 2: استفاده از آن در بخش صنعت
7 ـ 2: استفاده از آن در شناسایی مین های ضد نفر و... .[7]

3. جلوگیری از دسترسی ایران به تسلحیات مدرن و تقویت بنیه نظامی خود برای مقابله با تهدیدات منطقه ای و بین المللی؛ جمهوری اسلامی ایران در میان شماری از رقیبان منطقه ای و کشورهایی محاصره شده که یا مانند هندوستان، پاکستان، قزاقستان، روسیه و رژیم صهیونیستی به سلاح اتمی دست یافته اند و یا اینکه مانند ترکیه، مصر و عراق در آستانه دسترسی به این سلاح هستند. با این وجود آمریکا و رژیم صهیونیستی در تلاشند که حتی مانع دستیابی ایران به فن آوری غیر نظامی انرژی هسته ای شوند. این در حالی است که کشورهای مختلف جهان به رقابت فن آوری هسته ای (سالم یا ناسالم) ادامه می دهند.[8]

4. سیاست فشار و منزوی کردن ایران در عرصه های سیاسی، اقتصادی و بین المللی؛ ظهور جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای در میان سه منطقه مهم استراتژیک، (آسیای مرکزی، قفقاز و خلیج فارس) ایران را قادر می سازد تا به میزان قابل توجهی در سطح منطقه اعمال نفوذ نماید. لذا آمریکا تلاش می کند که این فرصت های بین المللی به دست آمده در زمینه های اقتصادی و تجاری و صنعتی ایران را از بین براده و مانع برقراری ارتباط با سازمانهای تجاری جهانی گردد.

5. جلوگیری از بر هم خوردن توازن هسته ای در منطقه؛ البته آنچه که واشنگتن و تل آویو تحت عنوان توازن هسته ای نام می برند. حفظ برتری تسلیحات هسته ای رژیم صهیونیستی نسبت به کشورهای اسلامی است.[9]

تونی بلر نخست وزیرسابق انگلیس در مصاحبه با شبکه بی بی سی با صراحت می گوید:
«ایران چون مخالف سیاست های اسرائیل در منطقه است، ما نمی خواهیم به فناوری هسته ای مجهز شود.»[10]

آنچه ذکر شد تنها برخی از علت های مخالفت آمریکا با توان هسته ای ایران بود. ولی آنچه که مهم است، پیشرفت عظیم جمهوری اسلامی در این زمینه بوده و هیچ کشوری نخواهد توانست جلوی این پیشرفت غرور آفرین را بگیرد:

پی نوشت ها:
[1]. پیمانی، هومن، ایران و آمریکا، ترجمه قاسم شبان نیا، قم، مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1383، ص4.
[2]. بنیاد فرهنگی پژوهشی غرب شناسی، آمریکا دنیا را به کدام سو می برد؟، تهران، طرح روز، 1380، چ 1، ص 107.
[3]. اشکوری، سید عبدالمجید، ایران اتمی، فصل 5، قم، نشر همای غدیر، 1383، صص 162 ـ 160،.
[4]. پیمانی، هومن، همان، ص 149.
[5]. اشکوری، سید عبدالمجید، همان، ص 189.
[6]. بنیاد فرهنگی پژوهشی غرب شناسی، همان، ص 109.
[7]. اشکوری، سید عبدالمجید، همان، صص 25 ـ 19، و نیز برای اطلاعات بیشتر  به: محضر امینیان، کاظم، اتم و انرژی اتم، انتشارات جیران، چاپ اول، 1362، جلد اول.
[8]. بنیاد فرهنگی پژوهشی غرب شناسی، همان، ص 111.
[9]. همان، ص 112.
[10]. روزنامه جمهوری اسلامی، 12 شهریور 82، ص 1.

منبع: اندیشه قم