پرسش :

چه ارتباطی بین زمان بعثت اکرم (صلّی الله علیه و آله) با نزول دفعی قرآن وجود دارد؟


پاسخ :
در مورد زمان نزول قرآن و بعثت، دیدگاه های مختلفی ارائه شده است:
1. بیست و هفتم رجب.
2. هفدهم رمضان.
3. بیست و چهارم رمضان.
4. هیجدهم رمضان.
5. دوازدهم ربیع الاول.
6. شب نیمه شعبان.
7. هشتم ربیع الاول.
8. سوم ربیع الاول.

شیعه معتقد است که بعثت در 27 رجب اتفاق افتاده است؛ به دلیل روایات متعددی که از عترت طاهره در این زمینه وجود دارد. آنان که خود اهل بیت نبوتند، بهتر از هر کسی از زمان نبوت باخبرند و در تعیین زمان و مکان آن از دیگران شایسته تر هستند.[1] روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:

امام صادق علیه السلام می فرماید: «در روز بیست و هفتم رجب، نبوّت بر رسول خدا نازل شد. هر کس این روز را روزه بگیرد، ثواب کسی را دارد که شصت ماه روزه گرفته باشد».[2]

امام صادق علیه السلام فرمودند: «روزه روز بیست و هفتم رجب را ترک نکن، زیرا روزی است که پیامبری بر محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نازل شده و ثواب آن مانند شصت ماه است».[3]

روایات دیگری نیز با همین مضامین وارد شده است[4] که برای رعایت اختصار از ذکر آنها خودداری می شود.

بنابراین بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم همراه با نزول آیاتی چند از سوره علق، در 27 رجب اتفاق افتاده است و به این امر در روایات فراوانی از ائمه ـ علیهم السلام ـ تصریح شده است.[5] باید توجه داشت که نزول آیاتی از سوره علق در 27 رجب مربوط به نزول تدریجی قرآن است و با نزول دفعی قرآن در ماه رمضان منافات ندارد.[6]

نتیجه گیری:
طبق عقیده شیعه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در 27 رجب به مقام رسالت برگزیده شد و در این روز آیاتی از سوره علق بر آن حضرت نازل شد، مدتی بعد از آن در ماه رمضان نزول دفعی قرآن اتفاق افتاده لذا تاریخ بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم قبل از نزول دفعی قرآن بوده است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1ـ تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و جمعی از نویسندگان، ج21.
2ـ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، ج2.
3ـ فروغ ابدیّت، آیت الله سبحانی. ج1.
4ـ قرآن در قرآن، مهدی احمدی.
5ـ درسنامه علوم قرآنی، حسین جوان آراسته.

پی‌نوشت‌ها:
[1]. جوان آراسته، حسین، درسنامه علوم قرآنی، قم، مرکز انتشارت دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1377 ش، ص 78.
[2]. حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ چهارم، 1391 ق، ج 7، ص 330.
[3]. همان، ص 329.
[4]. ر.ک: همان، ج7، ابواب 15 و 19 از ابواب صوم مندوب و ج 5، باب استحباب صلوة لیلة المبعث و یوم المبعث.
[5]. درسنامه علوم قرآنی، همان، ص 84.
[6]. مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1367 ش، ج 21، ص 152.

منبع: اندیشه قم