پرسش :

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چه سفارشاتی درباره «تلاوت قرآن» در خانه‌ها به مسلمین فرمودند؟


پاسخ :
پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: 
«نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلاَوَةِ القُرْآنِ وَ لاَتَتَّخِذُوهَا قُبُوراً کَمَا فَعَلَتِ الیَهُودُ وَ النَّصَارَى صَلُّوا فِى الکَنَائِسِ(1) وَ البِیَعِ(2) وَ عَطَّلُوا بُیُوتَهُمْ فَإنَّ البَیْتَ إذَا کَثُرَ فِیهِ تِلاَوَةُ القُرْآنِ کَثُرَ خَیْرُهُ وَ اتَّسَعَ أهْلُهُ وَ أضَاءَ لاِهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِیئُ نُجُومُ السَّمَاءِ لاِهْلِ الدُّنْیَا»(3)؛

(خانه‌هاى خود را با تلاوت قرآن نورانى کنید و آنها را مثل قبرستان خاموش و تاریک نکنید، همان گونه که یهود و نصارى رفتار کردند که عبادت را مخصوص معابد قرار دادند و خانه‌ها را تعطیل کردند [و در خانه‌ها خبرى نبود] پس هر خانه‌اى که در آن زیاد تلاوت قرآن شود، خیر و برکت در آن زیاد مى‌شود، گستردگى و گشایش [در مال، ثروت، دانش، محبّت، قدرت و ...] در اهل خانه پیدا شده و آن خانه بر اهل آسمان نورافشانى مى‌کند، همان‌گونه که ستارگان بر اهل زمین نورافشانى مى‌ کنند.)
 

شرح حدیث

رابطه خلق با خالق، زمان و مکان مخصوص ندارد. قرآن مجید مى‌فرماید: «سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أصیلاً»(4)؛ (صبح و شام به یاد خدا باشید) کنایه از اینکه همیشه به یاد خدا باشید؛ مثل اینکه در عرف مى‌گویند آیا به یاد فلانى هستید؟ در پاسخ گفته مى‌شود: صبح و شب، یعنى همیشه به یاد او هستم. پیامبر اکرم(صلى الله علیه و آله و سلم) مى‌فرماید: «جُعِلَتْ لِىَ الأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً».(5)

از نظر اسلام ارتباط خلق با خالق، مخصوص مساجد و معابد نیست. روایت مى‌فرماید خانه‌هایتان از نور تلاوت قرآن تاریک نباشد. قرآن تلاوت کنید و گوش اهل خانه را با تلاوت آن آشنا سازید تا کم کم معناى آن را بفهمند و در آن اندیشه کنند. تلاوت قرآن نباید فقط مخصوص جاى خاصى باشد. تلاوت قرآن در منزل سه اثر مهمّ دارد:

1. خیر و برکت زیاد شده و نورانیّت، روحانیّت، صفا و صمیمیّت در خانه پیدا مى‌ شود.

2. باعث گشادگى و گستردگى مال و ثروت و وسعت فکرى و سعه صدر و گشایش در روزى است.

3. این خانه، ستاره‌اى براى فرشتگان آسمان مى‌شود که نظیر این حالات را در احوال حضرت زهرا (علیها السلام) مى‌خوانیم که: «وقتى در محراب مى‌ایستادند نور از محراب عبادت ایشان به آسمان‌ها تابیده مى‌شد و فرشتگان مى‌پرسیدند که این نور از کجاست؟ خطاب شد: اى ملائکه من، به محراب فاطمه نگاه کنید». هر جا قرآن زنده شود عاطفه، صمیمیّت، وحدت، صداقت و امانت هست و وقتى قرآن از میان مردم برچیده شود، تمام ارزش‌هاى اخلاقى برچیده مى‌ شود.

پی نوشت:
(1). جمع کنیسه به معناى معابد یهود و گاهى به معناى کلیسا و گاهى به معناى مطلق معبد آمده است.
(2). جمع بیعه و به معناى کلیساست.
(3). الکافی، کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق‏، محقق/ مصحح: غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ‏1407 قمری، چاپ چهارم، ج 2، ص 610، باب (البیوت التی یقرأ فیها القرآن).
(4). سوره احزاب، آیه 42.
(5). الخصال‏، ابن بابویه، محمد بن على‏، محقق/ مصحح: غفارى، على اکبر، انتشارات اسلامى، قم، 1362 شمسی، چاپ اول‏‏، ج 1، ص 292.

منبع: مشکات هدایت‏، آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازى (دام ظله)، تهیه و تنظیم: مسعود مکارم، محمد رضا حامدى، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (علیه السلام)، قم‏، 1385 شمسی، چاپ اول‏، ‏ص 97.