پرسش :

شبهه: رد صلاحیت ها بدون دلیل و مدرک، نظارت استصوابی نیست، بلکه بی قانونی است.


پاسخ :
نظارت استصوابی به این معنا نیست که ناظر به دلخواه خود عمل می کند و بدون داشتن دلیل و مدرک و به صورت سلیقه ای میتواند رد صلاحیت کند.
 
اگر منظور این است که اعضا شورای باید رأى خود را مستند به مدارک و محاکم قضایی نمایند، یقینا این روش پذیرفته نیست و پاسخ آن داده شد، اما اگر منظور این باشد که بدون هیچ گونه دلیل و مدرک به رد صلاحیت ها اقدام ننمایند، سخن پذیرفته ای است و یقینا شورای نگهبان هم در عمل به این امر ملتزم هستند.
 
نکته ای که نباید از آن غافل ماند، این است که در شرایط نامزدی و تأیید صلاحیت برخی از مناصب، گاهی شرطی آورده می شود که احراز آن به این آسانی نیست، مثلا در شرایط نامزدی برای ریاست جمهوری آمده است که از رجال سیاسی و مذهبی کشور باشد و یا در شرایط نامزدی خبرگان رهبری، اجتهاد و عدالت آمده است، قهرا مادامی که چنین اوصافی برای شورای نگهبان احراز نشود، نمی توان به تأیید آن فرد رأی بدهند. در این گونه موارد رد صلاحیت به این معنا نیست که در اقع و نفس الأمر، فرد فاقد شرایط است و صلاحیت ندارد، بلکه به این معناست که ادله و مدارک موجود به حدی نبوده است که شرایط مزبور برای شورای نگهبان احراز گردد. اتفاقا اعضای محترم شورای نگهبان نیز بارها به این نکته تصریح کرده اند.

منبع: نظارت استصوابی، دکتر عباس نیکزاد، دفتر نشر معارف، چاپ اول، قم، 1393 ش.