پرسش :

چه نیازی به شورای نگهبان در امر انتخابات وجود دارد؟


پاسخ :
اصولا وظیفه شورای نگهبان یک امر نظارتی است، چه در حوزه تقنین و چه در حوزه انتخابات. همه جوامع انسانی نیز به حکم عقل پذیرفته اند که در اداره جامعه، باید سازوکارهای نظارتی را داشته باشند و این نظارت در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی روزانه یک جامعه ضرورت دارد. شما در زندگی اجتماعی روزانه هزاران مورد از نظارت را ملاحظه می کنید.
 
در مسابقات ورزشی، در رفت و آمد روزانه و ترددهای شهری و... پس نظارت برای حیات اجتماعی انسانها امری ضروری است و در عرصه های مختلف وجود دارد. شورای نگهبان هم با هر عنوانی در کشورهای دیگر وجود دارد. در جمهوری اسلامی ایران با همین عنوان و در کشورهای دیگر با عناوین دیگر، نهادهایی مثل دادگاه قانون اساسی، دیوان عالی فدرال آمریکا، شورای قانون اساسی و... این نظارت تقنینی و انتخاباتی را به نوعی انجام می دهند.
 
جمهوری اسلامی ایران هم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این سازوکار بسیار مؤثر را در نظر گرفت. قبل از انقلاب، ما سازوکارهای نظارتی قانون مندی نداشتیم . نظامهای قضایی اصولا آنهایی که نظارت قضایی دارند، مثل آمریکا، نظارتشان پسینی است؛ یعنی فرض این است که مصوبات منطبق با قانون اساسی است، مگر اینکه شکایتی یا اعتراضی مطرح شود. اما چارچوب قانون اساسی ما نظارت پیشینی را در نظر گرفته است و کلیه مصوبات مجلس پیش از نهایی شدن باید به تأیید شورای نگهبان برسد. طبیعتا اگر قانون اساسی شکل دیگری را در نظر می گرفت، آن انجام می شد؛ اما فعلا این روش پذیرفته شده است.

منبع: شبکه روشنگران فرهنگی