مطالبه مقام معظم رهبری از مداحان، هیئات و شاعران آیینی
پرسش :
رهبر معظم انقلاب در مناسبت‌های مختلف با مداحان، هیئات و شاعران، تأکید فراوانی در مورد چگونگی برگزاری اجتماعات مذهبی و همچنین کیفیت آن دارند مثلاً، ایشان می‌فرمایند هیئت‌ها نباید سکولار باشند و اشعار...
پاسخ :
شاید انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها با عزاداری ما خیلی کاری نداشته باشند، ولی وقتی می‌گوییم زیر بار ظلم نمی‌رویم و در مقابل طاغوت زمان می‌ایستیم، این مسئله برایشان قابل تحمل نخواهد بود؛ چون ما می‌خواهیم از سیطره‌‌شان خارج شویم و آن‌ها کاری می‌کنند که حتی مجالس عزاداری ما هم تعطیل شود. همان‌طوری که در زمان شاه در دوره‌ای مجالس عزاداری را تعطیل کردند؛ چون دیدند این مجالس در جامعه دارد حرکت‌آفرین می‌شود.
پس ما نیاز به ادبیات سیاسی و عبور از جریان‌های سکولار داریم. درواقع امام حسینمان نباید امام حسینی باشد که در سال ۶۱ شهید شد، بلکه امام حسین در روزگار ما هم امتداد داشته باشد؛ امام حسینی که برای جامعه‌ی امروز ما هم پیام دارد و اگر بخواهیم الگوگیری کنیم باید راه او را برویم.
وقتی می‌گوییم شاعر و مداح باید سیاسی باشد، یعنی روح حاکم بر سیاست اسلامی را بشناسد و موضع‌گیری دقیقی نسبت به مسائل داشته باشد. شاعر باید برای روزگار خودش حرف داشته باشد. مثلاً، جریانی می‌خواهد انقلاب اسلامی را مورد هدف بگیرد، خب باید در مقابل این جریان ایستاد. اگر ما می‌گوییم شعر سیاسی، منظور این‌گونه از شعرهاست.
اگر ما می‌گوییم مباحث روز در شعر بیاید، یعنی نسبت به مباحث روز واکنش و موضع داشته باشیم، از جبهه‌ی حق دفاع کنیم و جبهه‌ی باطل را منکوب کنیم. حسین‌های زمان را تقویت کنیم و یزیدهای زمان را تقبیح کنیم. شاعر باید به بحث‌هایی ورود کند که کلان و ارزشمند است. مثلاً، شهید سلیمانی نماد مبارزه با استکبار و ظلم وقتی در کشور عراق مورد تهاجم قرار می‌گیرد و مظلومانه کشته می‌شود، شاعر باید مثل بقیه‌ی مردم واکنش نشان دهد و شعر بگوید. همان‌طور که گفتم ما باید حسین‌های زمانمان را تقویت کنیم.
شاعر باید ببیند اهم موضوعات مهم چیست، یکی از مشکلات شعرای روشنفکر همین است که موضوعات را الاهم فالاهم نمی‌کنند. مثلاً، گربه‌ای در دنیا کشته می‌شود و برایش شعر می‌گویند، ولی نسبت به کشته‌شدن هزاران نفر در افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه، یمن و ... هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند. خب مشخص است که اولویت بندی نمی‌کنند. به قول خودشان می‌گویند ما در عالم سیاست و بحث‌های حاکمیتی وارد نمی‌شویم، ولی در عالم سیاست هم وارد می‌شوند. منتها ظلم و ستم‌ها را نمی‌بینند. درصورتی که دنیا پُر از ظلم به مسلمانان، ظلم به مؤمنین و ظلم به انسان‌های بی‌گناه است، ولی موضوع کوچکی را می‌بینند و به آن می‌پردازند.
البته در بحث شعر سیاسی باید جانب اعتدال را هم رعایت کرد. بعضی اوقات موضوعی این‌قدر پُررنگ می‌شود که به اصل شعر و ماهیت آن موضوع ضربه می‌زند. کسی هم توقع ندارد شعری که برای امام حسین سروده می‌شود فقط سیاسی باشد. اتفاقاً باید ابعاد دیگر عاشورا را هم به تناسب خودش دید. اگر موضع‌گیری هم می‌شود، باید معتدل، درست و عقلانی باشد.
منبع: khamenei.ir
پاسخ از حجت الاسلام جواد محمدزمانی، شاعر:
انقلاب ما چیره‌شدن بر قدرت‌های بزرگ جهان بود و این همان پیام عاشوراست. رهبر معظم انقلاب هم نگاهشان این است که بُعد حماسی و سیاسی عاشورا نباید مورد غفلت واقع نشود. همان‌طور که حضرت امام می‌فرمودند که بُعد حماسی و سیاسی عاشورا نباید فراموش نشود. تأکید حضرت آقا هم برای همین است؛ چون عده‌ی قلیلی هستند که اصلاً با این ابعاد کاری ندارند و فقط روضه‌شان را می‌خوانند. امام حسین (علیه السلام) که ما برایش روضه می‌خوانیم این مسائل برایش مهم بوده و ما نمی‌توانیم بگوییم این مسائل برای ما مهم نیست و نباید به آن بپردازیم. به قول شهید مطهری اگر جریانی از اصالت و هویت اصلی‌اش خارج شود، طرف مقابل اصلاً بدش نمی‌آید که در این جریان حضور داشته باشد. همان‌طوری که بعضی از قاتلین سیدالشهداء گریه هم کردند؛ امّا اگر میان عاشورا و عصر خودمان پیوند برقرار باشد، طرف مقابل هیچ‌وقت داخل این جریان نمی‌شود.شاید انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها با عزاداری ما خیلی کاری نداشته باشند، ولی وقتی می‌گوییم زیر بار ظلم نمی‌رویم و در مقابل طاغوت زمان می‌ایستیم، این مسئله برایشان قابل تحمل نخواهد بود؛ چون ما می‌خواهیم از سیطره‌‌شان خارج شویم و آن‌ها کاری می‌کنند که حتی مجالس عزاداری ما هم تعطیل شود. همان‌طوری که در زمان شاه در دوره‌ای مجالس عزاداری را تعطیل کردند؛ چون دیدند این مجالس در جامعه دارد حرکت‌آفرین می‌شود.
پس ما نیاز به ادبیات سیاسی و عبور از جریان‌های سکولار داریم. درواقع امام حسینمان نباید امام حسینی باشد که در سال ۶۱ شهید شد، بلکه امام حسین در روزگار ما هم امتداد داشته باشد؛ امام حسینی که برای جامعه‌ی امروز ما هم پیام دارد و اگر بخواهیم الگوگیری کنیم باید راه او را برویم.
وقتی می‌گوییم شاعر و مداح باید سیاسی باشد، یعنی روح حاکم بر سیاست اسلامی را بشناسد و موضع‌گیری دقیقی نسبت به مسائل داشته باشد. شاعر باید برای روزگار خودش حرف داشته باشد. مثلاً، جریانی می‌خواهد انقلاب اسلامی را مورد هدف بگیرد، خب باید در مقابل این جریان ایستاد. اگر ما می‌گوییم شعر سیاسی، منظور این‌گونه از شعرهاست.
اگر ما می‌گوییم مباحث روز در شعر بیاید، یعنی نسبت به مباحث روز واکنش و موضع داشته باشیم، از جبهه‌ی حق دفاع کنیم و جبهه‌ی باطل را منکوب کنیم. حسین‌های زمان را تقویت کنیم و یزیدهای زمان را تقبیح کنیم. شاعر باید به بحث‌هایی ورود کند که کلان و ارزشمند است. مثلاً، شهید سلیمانی نماد مبارزه با استکبار و ظلم وقتی در کشور عراق مورد تهاجم قرار می‌گیرد و مظلومانه کشته می‌شود، شاعر باید مثل بقیه‌ی مردم واکنش نشان دهد و شعر بگوید. همان‌طور که گفتم ما باید حسین‌های زمانمان را تقویت کنیم.
شاعر باید ببیند اهم موضوعات مهم چیست، یکی از مشکلات شعرای روشنفکر همین است که موضوعات را الاهم فالاهم نمی‌کنند. مثلاً، گربه‌ای در دنیا کشته می‌شود و برایش شعر می‌گویند، ولی نسبت به کشته‌شدن هزاران نفر در افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه، یمن و ... هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند. خب مشخص است که اولویت بندی نمی‌کنند. به قول خودشان می‌گویند ما در عالم سیاست و بحث‌های حاکمیتی وارد نمی‌شویم، ولی در عالم سیاست هم وارد می‌شوند. منتها ظلم و ستم‌ها را نمی‌بینند. درصورتی که دنیا پُر از ظلم به مسلمانان، ظلم به مؤمنین و ظلم به انسان‌های بی‌گناه است، ولی موضوع کوچکی را می‌بینند و به آن می‌پردازند.
البته در بحث شعر سیاسی باید جانب اعتدال را هم رعایت کرد. بعضی اوقات موضوعی این‌قدر پُررنگ می‌شود که به اصل شعر و ماهیت آن موضوع ضربه می‌زند. کسی هم توقع ندارد شعری که برای امام حسین سروده می‌شود فقط سیاسی باشد. اتفاقاً باید ابعاد دیگر عاشورا را هم به تناسب خودش دید. اگر موضع‌گیری هم می‌شود، باید معتدل، درست و عقلانی باشد.
منبع: khamenei.ir
پرسش و پاسخ مرتبط
تازه های پرسش و پاسخ
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}