پرسش :

خانه ام را در برابر بدهی خود، به طلبکار، به مدّت یک سال رهن دادم و خارج از عقد قرارداد، به طلبکار گفتم که خانه به مدّت سه سال در اختیار او باشد؛ آیا درباره مدّت رهن، آنچه در قرارداد نوشته شده است اعتبار دارد، یا مدتی که به صورت شفاهی به او گفته ام؟ و بر فرض بطلان رهن، راهن و مُرتهن[۱] چه تکلیفی دارند؟


پاسخ :
در خصوص مدّت رهن، نوشته یا وعده و مانند آن ملاک نیست بلکه معیار اصل عقد قرض است؛ در نتیجه، اگر مشروط به مدّت معیّنی باشد، با حلول موعد آن منحل می شود و الا به صورت رهن باقی می ماند تا آنکه با پرداخت قرض یا چشم پوشی طلبکار از طلب خود، از رهن آزاد شود و درصورتی که آن خانه از رهن آزاد شود، یا معلوم گردد که عقد رهن از اصل باطل بوده، راهن می تواند مال مرهونه را از مُرتهن طلب کند و او حق ندارد از برگرداندن آن خودداری نماید و آثار رهن صحیح را بر آن مترتب کند.

پی نوشت:
[۱]. رهن دهنده را «راهن» و رهن گیرنده را «مرتهن» و چیزی که به عنوان رهن به مرتهن داده می شود را «مرهون» می گویند.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری (دام ظله)