پرسش :

آیا مراسم حنا بندان جناب قاسم (ازدواج قاسم علیه السلام) مستند است؟


پاسخ :
یکی از این تحریفات نهضت عاشوراء داستان عروسی حضرت قاسم و حجله قاسم است که هیچ پایه و اساسی ندارد و در منابع معتبر اشاره ای به آن نشده است. مضافاً بر این که چنین قضیه ای امکان عقلی نیز ندارد.! زیرا اولاً در جریان عاشورا حضرت قاسم به سن بلوغ نرسیده بودند. ثانیاً در شرایط سخت جنگ امکان چنین امری فراهم نبوده بنابر این چنین قضیه ای از نظر محققین شیعه غیر قابل قبول است.
 
در تاریخ درخشان نهضت امام حسین (ع) متأسفانه تحریفاتی صورت گرفته است. یکی از این تحریفات داستان عروسی حضرت قاسم و حجله قاسم است که هیچ پایه و اساسی ندارد و در منابع معتبر اشاره ای به آن نشده است. مضافاً بر این که چنین قضیه ای امکان عقلی نیز ندارد.! زیرا اولاً در جریان عاشورا حضرت قاسم بیش از سیزده سال نداشته و به سن بلوغ نرسیده بودند. ثانیاً شرایط سخت جنگ و محاصره دشمنان و اهمیت امام حسین به انجام وظیفه الهی در مقابله با دشمن غداری همچون بنی امیه و …. امکان چنین امری فراهم نبوده است. بنابر این چنین قضیه ای از نظر محققین شیعه غیر قابل قبول است. در این جا به نظرات برخی از آنان اشاره می کنیم:

۱ – محدث نوری صاحب آثاری چون مستدرک الوسائل در اثر معروفی که پیرامون آداب اهل منبر به نگارش درآورده در این باره اظهار داشته است: از اخبار موهونه و کتب غیر معتمده که بزرگان علمای گذشته به آنها اعتنا نکردند و مراجعه ننمودند … قصه زعفر جنی و عروسی قاسم است که هر دو در روضه کاشفی موجود است و قصه عروسی قبل از روضه، از عصر شیخ مفید تا تألیف کتاب فوق در هیچ کتابی دیده نشده است ، چگونه می‌شود قضیه‌ای به این عظمت و قصه‌ای چنین آشکار محقق و مضبوط باشد و به نظر تمام این جماعت نرسیده باشد.[۱]

۲ – محدث بزرگوار شیخ عباس قمی خاطر نشان نموده است: قصه دامادی قاسم در کربلا و تزویج فاطمه بنت الحسین برای او صحّت ندارد.[۲]

۳ – شهید آیت الله قاضی طباطبائی داستان عروسی قاسم را فاقد اعتبار می‌داند و می‌افزاید علامۀ مامقانی در کتاب تنقیح المقال می‌گوید: آن چه در کتاب منتخب طریحی از قصه تزویج قاسم نقل شده من و سایر اهل تتبع در کتاب‌های سیره، تاریخ و مقاتل با اعتبار بر آن اطلاع نیافتیم، بسیار دور از اعتبار است که چنین قضیه‌ای روز عاشورا با آن اوضاع و احوال و شدت بلایا اتفاق افتد. به نظر می‌رسد که قصّه عروسی قاسم که هنوز به حد بلوغ نرسیده بود اشتباه شده و داستان عروسی حسن مثنی بدین صورت در افواه اشتهار یافته است.[۳]

۴ – شهید آیت الله مرتضی مطهری در این باره می‌گوید: « … در همان گرماگرم روز عاشورا که می‌دانید مجال نماز خواندن هم نبود، امام نماز خوف خواند و با عجله هم خواند، حتی دو نفر از اصحاب آمدند و خودشان را سپر قرار دادند که امام بتواند این دو رکعت نماز خوف را بخواند … ولی گفته‌اند در همان وقت امام فرمود: حجلۀ عروسی را بیندازید، من می‌خواهم عروسی قاسم با یکی از دخترهایم را این جا، لااقل شبیه آن هم که شده ببینم ! یکی از چیزهایی که از تعزیه خوان‌های ما هرگز جدا نمی‌شد عروسی قاسم نوکدخدا؛ یعنی نوداماد بود. در صورتی که این در هیچ کتابی از کتاب‌های تاریخی معتبر وجود ندارد ».[۴]
 
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. لؤلؤ و مرجان، میرزا حسین نوری، ص ۱۹۳.
[۲]. منتهی الآمال، حاج شیخ عباس قمی، ج اول، ‌ص ۷۰.
[۳]. تحقیق دربارۀ اول اربعین حضرت سیدالشهداء شهید قاضی.
[۴]. حماسه حسینی، شهید مطهری، ج اول، ص ۲۷ ـ ۲۸؛ نک: گلی زواره، غلامرضا، قاسم بن حسن (علیه السلام) اسوۀ نوجوانان پاسدار اسلام، ۲۰۹، اردیبهشت ۷۸.

منبع: اسلام کوئست