پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره واقعه چیست؟


پاسخ :
نام: تنها نام این سوره «واقِعَه» به معنای حادثه و پیشامد است که از آیه اول این سوره گرفته شده است. واقعه یکی از نام های قیامت نیز هست.

شمارگان: دارای 96 آیه و 378 کلمه و 1703 حرف است.

نزول: سوره واقعه که در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرود آمد، بعد از سوره طه و قبل از سوره شعراء و بعنوان چهل و پنجمین سوره قرآن نازل شده است اما در چینش کنونی قرآن پنجاه و ششمین سوره بشمار می آید.

فضایل: در مورد فضیلت قرائت این سوره از امام صادق علیه السلام حکایت شده که فرمودند: «هر کس سوره واقعه را در هر شب جمعه بخواند، خدا او را دوست می دارد و نزد مردم محبوب می کند... و از دوستان علی علیه السلام خواهد بود.»(1)

تذکر: روشن است که خواندن سوره واقعه وقتی انسان را محبوب خدا می کند که همراه با تدبّر و عمل به مضامین آن باشد.

هدف: هدف اساسی این سوره عبارت است از:
توضیح رستاخیز و حوادث آن و شرح حال نیکان و بَدان.

مطالب: مهمترین مطالبی که در این سوره به چشم می خورد عبارتند از:
الف) عقاید:
1. بیان دلایل معاد با اشاره به قدرت خدا. (آیات 49-50 و 56-73)
2. تصویر صحنه قیامت و حوادث سخت آن. (آیات 1-6)
3. بیان مقامات مقربان و اصحاب الیمین و پاداش های بهشتی آنان. (آیات 15-40 و 88-91)
4. بیان عذاب های سخت رستاخیز برای گناهکاران و منکران معاد. (آیات 51-55 و 92-94)
 
ب) مطالب فرعی:
1. بیان اهمیت قرآن. (آیات 77-81)
2. اشاره ای به قدرت خدا در خلقت انسان از نطفه، تجلّی حیات در گیاهان، نزول باران و روشنی آتش. (آیات 57-73)
3. ترسیمی از حالت احتضار و جان دادن انسان. (آیات 83-84)
4. تقسیم مردم به سه دسته اصحاب یمین، اصحاب شمال و مقربان. (آیات 7-43)
5. قسم به جایگاه ستارگان. (آیه 75)
6. دستور به تسبیح پروردگار. (آیات 74 و 96)

پی‌نوشت‌:
(1) نورالثقلین، آغاز سوره واقعه و ثواب الاعمال.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.