پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره کوثر چیست؟


پاسخ :
نام: تنها نام این سوره «کوثر» به معنای خیرفراوان است که این نام از آیه اول این سوره گرفته شده است.

شمارگان: دارای 3 آیه و 10 کلمه و 42 حرف است.

نزول: سوره کوثر در مکه بر پیامبر صلی الله علیه و آله فرود آمده است.(1) این سوره بعد از سوره عادیات و قبل از سوره تکاثر به عنوان چهاردهمین سوره قرآن فرود آمده است ولی در چینش کنونی قرآن صد و هشتمین سوره بشمار می آید.

فضایل: در حدیثی از امام صادق علیه السلام حکایت شده که: «هر کس سوره کوثر را در نماز واجب و مستحب بخواند خدا در رستاخیز او را از نهر کوثر سیراب می کند.»(2)

البته روشن است که این ثواب های برای کسی است که این سوره را بخواند و در آن تفکر کند و در راستای آن به سوی کوثر حرکت کند و نمازگزارد.

ویژگی ها: سوره کوثر کوچکترین سوره قرآن است که سه آیه دارد. و برخی کلمات آن مثل کوثر، ابتر و انْحَر یک بار در قرآن به کار رفته است.

اهداف: محور اصلی سوره بیان نعمت های الهی بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و دلداری دادن به ایشان است.

مطالب: مهمترین مطالب این سوره عبارتند از:
1. اشاره به نعمت های فراوانی که به پیامبر صلی الله علیه و آله داده شد از جمله فاطمه علیها السلام. (آیه 1)
2. اشاره ای به تداوم نسل پیامبر صلی الله علیه و آله و منقطع شدن دشمنان او. (آیه 3)
3. اشاره ای به نماز و قربانی به عنوان دو سپاسگزاری از نعمت های الهی. (آیه 2)

پی‌نوشت‌ها:
(1) برخی مفسران احتمال داده اند این سوره در مدینه نازل شده باشد یا یک بار درمکه و یک بار در مدینه نازل شده باشد اما روایات شأن نزول مکی بودن سوره را تایید می کند (نمونه، ج 27، ص 368).
(2) صافی، ج 5، ص 384.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.