پرسش :

معنا و مفهوم واژه «رَوْح» در قرآن کریم چیست؟

پاسخ :
واژه «رَوْح» (بر وزن قوم) که به معنى سرور و شادى، آسایش و نجات از غم و اندوه است نیز از کلمه «روح» گرفته شده؛ همچنین به الطاف و رحمت الهى «رَوْح الله» گفته مى‌ شود.

از سویی واژه «رَیْحان» که در کلام عرب به گل اطلاق مى‌ شود، به خاطر بوى خوش و آرام بخش و نسیم معطّر آن است. همچنین واژه «رَواح» به معنى نزدیک غروب است که حیوانات براى استراحت به جایگاه خود باز مى‌ گردند.

به هر حال موارد استعمال این واژه در قرآن مجید بسیار متنوّع است؛ گاه به معنى فرشته وحى، و گاه به معنى فرشته بزرگى که از فرشتگان خاصّ خدا است (یا مخلوقى برتر از فرشتگان) آمده، و گاهى به معنی نیروى معنوى الهى است که مؤمنان را با آن تقویت مى‌ کند. زمانى نیز به معنى روح انسانى آمده که در آیات قرآن به آن اشاره شده است.(1)

پی نوشت:
(1). المفردات فی غریب القرآن، راغب اصفهانى، حسین بن محمد، تحقیق: صفوان عدنان داود، دارالعلم _الدار الشامیة، دمشق_ بیروت، چاپ اول، 1412 ق، ص 369؛ لسان العرب، ابن منظور محمد بن مکرم، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414 ق، ج 2، ص 456؛ مجمع البحرین، طریحى، فخر الدین، تحقیق: سید احمد حسین، کتابفروشى مرتضوى، تهران، چاپ سوم، 1375 ش، ج ‏2، ص 354، باب ما أوله الراء؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، مصطفوى، حسن، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360 ش، ج ‏4، ص 255، روح... .

منبع: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1386 هـ ش، چاپ نهم، ج 2، ص 115.