پرسش :

خداوند در قرآن هدف از احیای «نماز» را چه می داند؟


پاسخ :
از آیه: «إِنَّنی‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْنی‏ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْری»(1)؛
(منم خداوند یگانه، معبودى جز من نیست، مرا پرستش کن و نماز را براى یاد من بپادار)

به خوبی بر می ‏آید که هدف اصلی احیای نماز، زنده نگه داشتن یاد خداست که هر امر باطلی را به فراموشی می ‏سپارد و چون نماز جمعه خصیصه ‏ای دارد که نمازهای دیگر فاقد آن است و مستحبّ است در رکعت اول بعد از فاتحة الکتاب، سوره جمعه و در رکعت دوم بعد از سوره حمد، سوره منافقون قرائت شود، در سوره جمعه از نماز جمعه به عنوان ذکر الله یاد شده است: 

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَّلاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلی‏ ذِکْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»(2)؛
(اى کسانى که ایمان آورده اید! هنگامى که براى نماز روز جمعه اذان گفته شود، به سوى ذکر خدا [و نماز] بشتابید و خرید و فروش را رها کنید که این براى شما بهتر است اگر مى دانستید!)

و در سوره منافقون نیز به احتمال قوی از آن به عنوان ذکر خدا، تعبیر شده است: 

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُلْهِکُمْ أَمْوالُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ»(3)؛
(اى کسانى که ایمان آورده اید! اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند! وکسانى که چنین کنند، زیانکارانند).

پی‌نوشت‌ها:
(1). سوره طه، آیه 14.
(2). سوره جمعه، آیه 9.
(3). سوره منافقون، آیه 9.

منبع: حکمت عبادات، جوادی آملی، عبدالله، محقق: شفیعی، حسین، مرکز نشر اسراء، قم، 1388 شمسی، چاپ: پانزدهم، ص 309.