پرسش :

امان‌ نامه‌ای که برای حضرت اباالفضل علیه السلام آمد در روز عاشورا بود یا تاسوعا؟ اساسا ماجرای امان نامه چه بوده است؟ چرا حر که در روز عاشورا به امام حسین علیه السلام پیوست، نتوانست لشکری را که در اختیار داشت، به کمک امام بیاورد؟

پاسخ :

ماجرای امان‌نامه دشمن برای حضرت اباالفضل علیه السلام در کربلا

این قضیه در روز تاسوعا، نهم محرم الحرام سال 61 هجری قمری اتفاق افتاده است. در این روز شمر بن ذی الجوشن و یک نفر دیگر از اقوام حضرت ام البنین علیها السلام، مادر حضرت ابالفضل علیه السلام از طرف عبیدالله بن زیاد برای حضرت اباالفضل علیه السلام و برادران مادری اش، امان‌نامه گرفت.

شمر و ام البنین علیها السلام از یک قبیله بودند. شمر در روز تاسوعا نزدیک خیام حسینی آمد و فرزندان حضرت ام البنین علیها السلام را صدا زد. هرچند حضرت ابالفضل علیه السلام نمی خواست به او جواب دهد؛ امام حسین علیه السلام فرمود: جواب او را بدهید، گرچه آدم فاسقی است.

حضرت ابالفضل علیه السلام و برادرانش امان‌نامه را رد کردند. در حقیقت شمر تلاش داشت حضرت ابوالفضل علیه السلام و برادرانش را از امام حسین علیه السلام جدا و به بدنه سپاه امام حسین علیه السلام آسیب وارد سازد. 

علت نپیوستن لشکر حر به امام حسین علیه السلام

سپاهی که در ابتدا راه را بر امام حسین علیه السلام به کوفه بست، سپاهی بود که از طرف عبیدالله بن زیاد در اختیار حر قرار گرفته بود. این گروه نیروهایی نبودند که شخص حر آنها را گرد آورده باشد؛ بلکه در حقیقت نیروهای تابع عبیدالله بن زیاد و بنی امیه بودند که فرماندهی آنها به حر واگذار شده بود تا جلوی پیشروی حضرت امام حسین علیه السلام را بگیرند.

در کربلا هم سپاهی در اختیار حر نبود. در کربلا فرماندهی اصلی نیروهای عبیدالله بن زیاد در اختیار عمر سعد بود. تمامی نیروها بر اساس دستورات عمر سعد و در جهت منویات عبیدالله بن زیاد عمل می کردند.
 
منبع: پرسش ها و پاسخ های تاریخی، جلد اول، حجت الاسلام مهدی پیشوایی، ناشر: نشر معارف، چاپ اول، زمستان 1393، ص 184و ص 211.