پرسش :

چرا اهل تسنّن معتقدند امام زمان (علیه السلام) هنوز به دنیا نیامده است؟


پاسخ :
وجود روایات فراوان درباره‌ی مهدی موعود (علیه السلام) اعتقاد به آمدن مهدی را در آخرالزمان، عقیده‌ای مسلّم میان مسلمانان قرار داده است؛ امّا درباره‌ی ولادت آن حضرت، میان شیعه و اکثریت اهل سنت، اختلاف است. عدم اعتقاد بسیاری از اهل سنت به ولادت حضرت مهدی (علیه السلام) علت‎‌هایی دارد، از جمله:
 

1. مخفی ‌بودن ولادت حضرت مهدی (علیه السلام)

آمدن مهدی موعود (صلّی الله علیه و آله و سلّم)، از صدر اسلام، امری مسلَّم و مورد توجه مسلمانان بود. سلاطین و حاکمان وقت هم از آن اخبار بی‌اطلاع نبودند و شنیده بودند که مهدی به دنیا خواهد آمد و حکومت ستمکاران را منقرض و تمام زمین را از حکومت حق و عدل پر خواهد کرد؛ به ویژه روایات متعددی که می‌گفت او، نهمین از فرزندان امام حسین (علیه السلام) است؛ لذا از وجود و ظهور او، در بیم و هراس بودند و درصدد بودند به هرگونه این خطر را از حکومت خود دفع کنند؛ به همین سبب خانه‌های بنی‌هاشم- به ویژه خانه امام حسن عسکری (علیه السلام)- به شدّت تحت کنترل و مراقبت مأموران مخفی و علنی دولت عباسی قرار داشت. حتی معتمد عباسی، به عده‌ای از زنان قابله مأموریت سرّی داده بود در خانه‌های بنی‌هاشم- به ویژه خانه امام حسن عسکری (علیه السلام)- رفت و آمد کنند و مراتب را گزارش دهند.

معتمد عباسی پس از شهادت امام عسکری (علیه السلام)، دستور داد خانه آن حضرت را بازرسی کنند و گروهی از زنان قابله را فرستاد تا تمام کنیزان آن حضرت را معاینه کنند و اگر آبستنی بین آنان دیده شد، بازداشت کنند. حتّی به خانه امام عسکری (علیه السلام) هم اکتفا نکرد و دستور داد تمام خانه‌های شهر را با کمال دقت بازرسی و کنترل کنند. (1)

ولادت حضرت مهدی (علیه السلام) نیز به دلیل وضعیت سخت آن زمان، مخفی بود و امام حسن عسکری (علیه السلام) فرزند بزرگوار خود را تنها به خواص و معتمدان از شیعیان خود نشان می‌داد و او را امام و حجت بعد از خود معرفی می‌کرد. با این وضعیت، طبیعی است، اهل سنّت که از اهل بیت پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فاصله گرفته بودند، از ولادت آن حضرت مطلع نشوند.
 

2. اجتناب از برخی لوازم احتمالی پذیرش ولادت حضرت مهدی (علیه السلام)

در روایات بسیاری، از پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده که تعداد امامان و خلفای بعد از من، دوازده نفر است. مجموع روایات شیعه و سنی در این ‌باره 925 حدیث است.

در بسیاری از همین روایات، به نام دوازده نفر تصریح شده و این که اولشان امام علی (علیه السلام) و آخرشان امام مهدی موعود (علیه السلام) است و این که نُه نفر از آنان، از نسل امام حسین (علیه السلام) هستند. (2)

با توجه به این احادیث چنین به نظر می‌رسد که پذیرش ولادت حضرت مهدی (علیه السلام) از امام حسن (علیه السلام) توابعی دارد یعنی، هرچند پذیرش ولادت حضرت مهدی (علیه السلام) به طور حتم و لزوم، به قبول نظر شیعه در مسأله خلافت و امامت نمی‌انجامد؛ ولی اهل سنت را مقابل انبوهی از روایات قرار می‌دهد که باید در توجیه آن روایات، خود را به زحمت و مشقت بیندازند، لذا از اصل، ولادت آن حضرت را منکر می‌شوند.
 
پی‌نوشت‌ها:
1. کافی مرحوم کلینی؛ الارشاد مرحوم شیخ مفید.
2. در تعدادی از این روایات، نام تمام دوازده نفر، یک به یک ذکر شده است. همچنین در روایات متعددی آمده است که مهدی (علیه السلام)، از اولاد امام علی (علیه السلام) است (214 حدیث) و مهدی (علیه السلام) از اولاد فاطمه (علیها السلام) است (192 حدیث) و امام مهدی (علیه السلام) نهمین از اولاد امام حسین (علیه السلام) است (148 حدیث) و امام مهدی (علیه السلام) از اولاد امام محمدباقر (علیه السلام) است (103 حدیث) و امام مهدی (علیه السلام) ششمین اولاد امام جعفر صادق (علیه السلام) است (99 حدیث) و نام پدر امام مهدی (علیه السلام)، حسن است (148 حدیث). برای اطلاع تفصیلی، مراجعه کنید به کتاب منتخب ‌الاثر، نوشته آیت ‌الله صافی گلپایگانی که این احادیث را تفصیل و با ذکر منابع و مصادر شیعی و سنی آن را نقل کرده است.

منبع: آفتاب مهر (دفتر اول)، جمعی از محققین مرکز تخصصی مهدویت، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود علیه السلام، چاپ چهاردهم، تابستان 1393.