پرسش :

آیا صدقه دادن و هدایای مادی و معنوی برای امامان به خصوص حضرت مهدی (علیه‌ السلام) اثری دارد؟


پاسخ :
آری؛ دعا برای دیگری مؤثر است. قرآن هم به فرزندان سفارش می‌کند که برای والدین دعا کنید: (وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیانِی صَغِیراً).(1)

امام پدر انسان است و رهبر الهی، پدر معنوی ماست. قرآن می‌فرماید: (مِّلَّةَ أَبِیکُم إبرَاهِیمَ)؛(2) «حضرت ابراهیم پدر شماست»؛ و یا پیامبر فرمود: «اَنَا وُ عَلی اَبوا هذه الاُمَّة»(3) به والدین هم سفارش شده که در حق فرزندان دعا کنند: (رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَةِ وَ مِنْ ذُرِّیتِی!)(4) پس ما باید برای پدران و مادران خود دعا کنیم.

جالب توجه آن که در میان عبادات، نماز از ویژگی خاصی برخوردار است؛ زیرا در موارد متعددی از قرآن با آن که سخن از عبادات و کارهای خیر به میان می‌آید؛ اما نام نماز جداگانه برده شده است؛ مثلاً می‌فرماید: (قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَ نُسُکِی)(5) با این که نماز جزئی از مناسک الهی است خداوند درباره آن می‌فرماید: (أَوْحَینَا إِلَیهِمْ فِعْلَ الْخَیرَاتِ وَ إِقَامَ الصَّلاَةِ)(6) یعنی با وجود این که نماز جزیی از «فِعل خَیرات» یا همان کارهای خوب است؛ ولی نام نماز جداگانه برده شده و این بر اهمیت و ویژگی خاص نماز دلالت می‌کند.

از سوی دیگر در میان ارکان نماز، سجده جایگاه ویژه‌ای دارد تا آن جا که خداوند متعال در آیه‌ی آخر سوره‌ی علق که خواندن آن، سجده‌ی واجب دارد، به پیامبرش می‌فرماید: «راه قرب تو به ما سجده است» و در میان سجده‌ها، امتیاز و ارزش سجده‌ی آخر بیشتر است. در آن حالت حساس سفارش شده است که برای رزق همسر خود دعا کنید و مستحب است که بگوییم: «وَارزُقنی وَارزُق عَیالی مِن فَضلِک»؛(7)

بنابراین وقتی در این حالت حساس، آیا دعا برای رزق همسر سفارش شده است، دعا برای نجات نسل بشر از انواع ظلم، شرک، جهل و تفرقه به اندازه رزق همسر ارزش ندارد؟ این همه روایات که برای صلوات نقل شده به خاطر تأثیر دعاست. خداوند متعال در قرآن با کمال صراحت به همه‌ی مؤمنین خطاب می‌کند و می‌فرماید: (وَ إِنَّ اللَّهَ وَ مَلاَئِکَتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً).(8)
 
بر این اساس، اگر صلوات ما برای پیامبر (صلّی ‌الله علیه و آله و سلّم) بی‌اثر بود، این دستور با این صراحت صادر نمی‌شد. بر همین اساس دادن صدقه و سایر هدایای مادی و هدایای معنوی برای معصومین و از جمله امام عصر (علیه‌ السلام) مؤثر است.
 
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره اسراء (17)، آیه 24
2. سوره حج (22)، آیه 78
3. کمال ‌الدین و تمام النعمه، ج 1، ص 261
4. سوره ابراهیم (14)، آیه 40
5. سوره انعام (6)، آیه 162
6. سوره انبیاء (21)، آیه 73
7. کافی، ج 2، ص 551
8. سوره احزاب (33)، آیه 56
 
منبع‌: جهت نما (چهل پرسش و پاسخ مهدوی)، محسن قرائتی، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (علیه‌ السلام)، چاپ دوم، تابستان 1393.