پرسش :

در نظام ولايت فقيه، آيا مردم «ذي حق» هستند؟ اگر هستند، «حقوق» آنان ناشي از تكليفشان ‏است يا «تكليف» آنان ناشي از حقوقشان؟‎

پاسخ :
ـ مردم، در امور الهي و ملكوتي ذي حق هستند و تكليف مردم، از حق آنان ناشي مي‌شود؛ يعني ‏انسان، پيش از آنكه مكلّف شود، حق دارد كه متكامل شود؛ وقتي كه به مرحله بلوغ رسيد، شارع مقدّس، او ‏را به احراز اين حقوق دعوت مي‌كند و براي شكوفايي حق حيات و ساير حقوق وابسته به آن، دستورها و ‏بايدها و نبايدهايي مي‌دهد. بنابراين، مردم، به دليل فطرت كمال‌خواهي و استعداد خداداده، حقوقي دارند و ‏براي شكوفا شدن فطرت و حقوق انساني، تكاليفي براي بشر قرار داده شده است.‏‎ ‎‏2ـ از سوي دوم، مردم در امور عادي و فردي و اجتماعي، ذي حق هستند و نحوه استيفاي حقوقشان نيز از ‏طريق وكالت نمايندگان مجلس و رياست جمهور و ديگر شوراهاست كه ولايت نيز بر همه حوزه‌هاي وكالت ‏اشراف دارد.‏‎ ‎‏3ـ از سوي سوم، مردم، استحقاقِ تحقيق، و فحص و بررسي، و ترجيح و تعيين زمامدار منصوب به نصب عام را ‏دارند و ممكن است جمهور مردم، در رسيدگي نهائي و دقيق خود، به جائي برسند كه والي جامع شرايط ولاء ‏و رهبري را به نحو احسن برگزينند و اين والي، غير از آن فقيه نامداري باشد كه در آغاز تحقيق، گمان برگزيدن ‏او، در اذهان برخي تداعي مي‌شد.‏‎ ‎‏‏
‏
‏مأخذ: ( آیةالله جوادی آملی ، ولايت فقيه ، ص 489، 490)‏