پرسش :

در مورد مسلك وهابيت و اعتقادشان توضيحاتي بدهيد؟

پاسخ :
موسس فرقة وهابيت محمد بن عبدالوهاب نجدي است، ولي اساس اعتقادات وهابيت بر مي گردد به نظرات ابن تيميه كه در قرن هشتم هجري مي زيسته است و خود ابن تيميه هم تحت تاثير برخي از احاديث و آراء احمد حنبل پيشوايان مذهب حنبلي است.
عقايد و باورهاي وهابيت عبارتست از:
1. وهابيت اعتقاد دارند كه شفاعت كردن انبياء و اولياء خدا اثري ندارد، بنابراين اگر بندگان خدا ميان خود و خدا كساني را واسطه قرار دهند و از آنها بخواهند كه نزد خدا از آنان شفاعت كنند، اين عمل شرك است و عبادت براي غير خدا شمرده مي شود و لذا اين كار حرام است.[1]
شيعه اماميه براساس آيات و روايات اين عمل را جايز مي داند زيرا پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و مومنان شايسته و فرشتگان مي توانند از بندگان، نزد خدا شفاعت كنند و بندگان نيز مي توانند به وسيله آنها از خداوند حاجت طلب كنند.[2]
2. از ديدگاه وهابيت كساني كه در نزد خدا داراي مقام هستند، توسل جستن به آنها جايز نيست، محمد بن عبدالوهاب توسل به مردگان را خطاب به يك امر معدومي مي داند و مي گويد اين كار از نظر عقل زشت و بيهوده است، زيرا مردگان قدرت بر اجابت كردن، خواسته هاي انسانهاي زنده ندارند.[3]
شيعة اماميه استمداد از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ را (چه در حال حيات و يا پس از آن) براي بر طرف ساختن مصائب جايز مي داند.
3. از عقايد فرقه وهابيت اين است كه بناي قبور، محكم كردن آنها و قرار دادن ضريح بر روي آنها همگي شرك است.[4]
از نظر شيعه اماميه بناي قبر، محكم كردن آنها و قرار دادن ضريح بر روي آنها، موجب بزرگداشت دين مقدس اسلام است و نگاه داري آنها از ويراني و نابودي امري جائز و پسنديده است.
4. وهابي ها مي گويند: زينت كردن مشاهد مشرفه با طلا و نقره و آراستن آنها به جواهرات و روشن ساختن چراغها در آنها حرام است.[5]
شيعه مي گويد: زينت كردن مشاهد مشرفه و آويختن زيور آلات را بايد با زينت كردن كعبه و پوشش آن مقايسه كرد، زيرا منظور در هر دو نشانه بزرگداشتن آنها است و سيرة پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ در زمان حيات خود همين بوده است.
5. گروه وهابيت زيارت قبور پيغمبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و ائمه ـ عليهم السلام ـ را شرك مي داند.[6]
جواب اين است كه نه تنها روايات شيعه بلكه احاديث اهل سنت كه به طور متواتر و صريح وجود دارند، زيارت اهل قبور و زيارت مرقد منور پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ امر جايز و مستحب مي دانند و همچنين عمل مسلمانان از زمان خود پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ تاكنون چنين بوده است و حتي خود پيامبر به زيارت شهداي جنگ احد مي رفت.
6. وهابيت خراب كردن مساجدي را كه در اطراف مشاهد مشرفه بنا شده واجب مي دانند اما شيعه و ساير مسلمانان ساختن مسجد در اطراف مشاهد، قبور انبيا و امامان و اولياء را جائز دانسته و انهدام آنها را حرام مي دانند، زيرا احترام مساجد در هر جا كه باشد واجب است، و خصوصاً اگر در كنار قبر انبيا و اوليا قرار داشته باشد مانند مسجد پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ كه در كنار مرقد آن حضرت است و يا مسجد الاقصي كه بسياري از پيامبران آل اسحاق در آن مدفون هستند. فخر رازي به نقل از مؤمنين مي گويد: «كه مسجدي در غار اصحاب كهف بنا كنيم تا بدان وسيله آثار اصحاب كهف را نگهبان باشيم. »
8. وهابي ها ادعا مي كنند اين باورند كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ از علم غيب بر خوردار نيستند و براي ادعاي خود تمسك جسته اند به آيه «و عنده مفاتح الغيب لا يعلمها الا هو»[7]
در نقد اين مطالب مي توان گفت كه علم غيب دو گونه است؛ علم غيب ذاتي و استقلالي، و علم غيب غير ذاتي، آنچه در آيه نفي شده علم غيب ذاتي است، يعني غير از خداوند هيچ كس علم غيب ذاتي ندارد و آنچه براي انبيا و اوليا(ع) ثابت است، علم غيب غير ذاتي است، يعني علم غيب انبيا و اوليا ذاتاً به خداوند بر مي گردد، و به اجازه و اذن خداوند آن بزرگواران از علم غيب برخورداراند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. آئين وهابيت، شيخ جعفر سبحاني.
2. فرقه وهابي و پاسخ شبهات آنها، علامه فقيد سيد محمد حسين قزويني.
3. وهابيت، ايده استعمار ص 83 - 88.


[1] . دواني، علي، فرقه وهابي، چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، ص 119 [2] . نساء/64. تفسير فخر رازي، ذيل آيه.
[3] . فرقه وهابي، ص 135.
[4] . دهقان، عزت الله، عقائد وهابيان، ناشر دارالكتب الاسلاميه، 1367، ص 84..
[5] . دواني، علي، فرقة وهابي، وزارت ارشاد اسلامي، 1366 ص 181.
[6] .همان، ص189.
[7] . الميزان، تفسير آية 26، سورة جن.
( اندیشه قم )