پرسش :

چه چيزهايي از قبيل خوراك يا خواندن در دوران بارداري بر جنين اثر مثبت دارد؟

پاسخ :
اما در رابطه با سؤالي كه عنوان نموديد بايد به عرض برسانم كه آنچه كه بطور عمده بر جنين تأثير دارد سه عامل اصلي است.
1. تغذيه مادر
2. خواندن قرآن و ادعيه اي كه سفارش شده است.
3. اخلاق و روحيات مادر كه اثر مستقيم بر فرزند خود دارد.
قبل از توضيح اين موارد به نكته اي هم اشاره كنم، كه تذكر آن خالي از لطف نيست، ما در روايات اسلامي داريم كه از همان ابتدايي كه زن و شوهري قصد برقراري رابطه زناشويي و بسته شدن نطفه رادارند رعايت نكات و مسائلي خوب و مفيد است كه اثر مستقيم در روح و جسم بچه اي كه قرار است خداوند به اينها عنايت فرمايد دارد من جمله در روايت وارده شده كه حضرت امام صادق ـ عليه‎ السلام ـ از آقا اميرالمؤمنين ـ عليه‎ السلام ـ نقل مي كنند كه فرمودند: عن ابن القراح عن ابي عبدالله ـ عليه السلام ـ قال، قال اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ اذا جامع احد كم فليقل بسم الله و بالله اللهم جنبني الشيطان و جنب الشيطان ما رزقتني، قال: فان قضي الله بينهما و لداً لا يضره الشيطان بشيءٍ ابداً[1]
امام صادق ـ عليه السلام ـ از اميرالمؤمنين نقل مي كنند كه حضرت فرمودند: هر كسي اراده دارد كه با همسرش رابطه برقرار كند بگويد بسم الله و بالله و بگويد خدايا شيطان را از ما و از چيزي كه روزي ما مي كني، (كه منظور فرزند مي باشد) دور كن. بعد فرمودند: اگر خداوند به آنها فرزندي عطا كند شيطان نمي تواند به او ضرر بزند.
يا اينكه در چه ايامي اراده كنند كه خداوند به آنها فرزند عطا كند كه اينها تأثير گذار مستقيم بر فرزند مي باشد حتي در روايات داريم كه از اينكه ايام خاصي داري فرزند بشويد اجتناب كنيد كه اگر مشكلاتي به وجود آمد كسي را ملامت نكنيد مگر خودتان را.
در حديث مفصلي از امام باقر ـ عليه السلام ـ آمده كه راوي از حضرت سؤال مي كند كه آيا وقتي از اوقات عمل زناشويي كراهت دارد يا خير؟ حضرت جواب مي دهد كه بله و هفت موقع را مي شمارند بعد حضرت مي فرمايند:
و ايم الله لا يجامع احد في هذه الأوقات التي نهي رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ عنها فيرزق ولداً فيري في ولده ذلك ما يحبُ.[2]
حضرت مي فرمايند: كسي كه در اين ايام نهي شده توسط پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ با همسر خود همبستر نشود و در غير اين ايام اين عمل را انجام دهد و خداوند به آنها فرزندي عنايت كند آنچه را دوست مي دارد در بچه خود مي بيند يعني آنگونه كه مي خواهد فرزند او باشد همانگونه مي شود.
پس اصل انعقاد نطفه و توجه به شرائط آن هم در خلق و خوي فرزند تأثير مستقيم دارد.
خوردن (ميوه ها و غذاها)
اما از نظر تغذيه به مواردي در روايات ما به آن اشاره شده است كه به برخي از آنها فهرست وار اشاره مي كنيم كه مي توانيد مفصل تر آن را در كتابهايي كه در اين رابطه نوشته شده است ملاحظه فرمائيد.
في رواية: عن الحسن بن علي ـ عليه السلام ـ قال: قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ : اطعموا حبالاكم اللبان فان الصّبي اذا غذّي في بطن امر باللبان اشتد قلبه و زيد في عقله، فان يك ذكراً كان شجاعآً و ان ولدت أنثي عظمت عجيزتها بذلك عند زوجها.[3] (ترجمه حديث در صفحه آخر آمده است.)
در روايت ديگري از امام صادق ـ عليه السلام ـ منقول است كه فرمود: زن حامله «به» بخورد تا فرزندش خوشبوتر و رنگ فرزند صافتر باشد.
يا خوردن گلابي سفارش شده است.
در روايتي آمده كه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند زني كه تازه وضع حمل كرده خرما بخورد تا فرزندش بردبار شود.
خوردن ماهي، كرفس، لوبيا در تقويت نور چشم بچه و جنين تأثير زيادي دارد. كه حتي خوردن ماهي، در رنگ فرزند تأثير مستقيم دارد، خوردن ميوه ها مخصوصاً سيب درختي هم بسيار مفيد مي باشد.
اما آنچه «خواندني» است و تأثير مثبت بر جنين دارد قرآن خواندن تأثير فراوني در روحيات فرزند مي گذارد.
لازم به ذكر است كه مداومت بر خواندن ادعيه اي هم كه مأثور از اهل بيت ـ عليهم السلام ـ مي باشد همچنان كه در روح و جان انسان و مادر تأثير دارد. بر جنين و فرزند هم تأثير دارد.
اما از نظر رواني و عاطفه: اگر مادر در دوران بارداري از آرامش روحي و رواني برخوردار باشد و بتواند در همه مراحل بارداري خود را در شرائط مثبت روحي قرار دهد به گونه اي كه هيجاناتي و استرسهايي كه موجب افسردگي و ملال آوري مي شود بپرهيزد يقيناً فرزند او هم از نظر روحي و رواني دچار مشكل و ناملايمات نخواهد شد.
اما بالعكس مادراني كه در دوران بارداري نتوانند در شرايط مطلوب روحي باشند فرزندان آن ها هم از اين مشكل بي نصيب نخواهند ماند.
پس در نتيجه فاكتورهاي متعددي وجود دارد كه اگر در كنار هم قرار گيرند و هم راه هم باشند و به آنها در عرض هم نگاه شود فرزند انسان در خيلي از موارد آنگونه كه انسان انتظار دارد خواهد بود.
در پايان چند كتاب را به عنوان كمك براي بالا بردن اطلاعات شما معرفي مي نمائيم:
در كتاب ريحانه بهشتي يا فرزند صالح، توصيه هاي عبادي و خوراكي را در ايام بارداري به طور مفصل ذكر كرده است كه براي نمونه يك مورد را ذكر مي كنم. در ماه اول: در روزهاي پنج شنبه و جمعه خواندن سورة يس و الصافات سفارش شده كه آنها را به بخواند و به بدهد، صبح ها كمي سيب شيرين بخورد، روزهاي جمعه قبل از صبحانه انار شيرين بخورد، قبل از طلوع كمي از تربت سيدالشهداء بخورد، در نمازهاي يوميه قبل از نماز حتماً اذان و اقامه را بگويد و دست روي شكم خود بكشد، هر روز دو عدد خرما را سورة قدر بر آنها بخواند و ناشتا بخورد. براي هر ماه اعمال و مطالبي را ذكر كرده است كه براي اطلاعات بيشتر به آن كتاب مراجعه نمائيد.[4]
البته عمده روايات اين مبحث را مرحوم مجلسي در بحارالانوار ج101 ص 77، ابواب اولاد و احكام آنها آورده است. اما خوردني ها هم مانند گلابي سيب، خرما، كاسني، خربزه، انار، انجير، كندور توصيه شده است.[5]
امام حسن ـ عليه السلام ـ از پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل مي كنند كه حضرت فرمودند:
غذاي زنان باردار شير باشد چون بچه اگر در شكم مادر از شير تغذيه كند قلبش محكم و عقلش زياد مي شود و اگر بچه پسر باشد شجاع مي شود و اگر دختر باشد زنانه آن به گونه اي مي شود كه نزد شوهر خود عزيز مي شود
منابع كمكي 1. كتاب تربيت، نوشته آيت الله ابراهيم اميني، ص 42، انتشارات موسسه بوستان كتاب قم.
2. نيازها و روابط مادران و جنين، نوشته محسن ماجراجو، انتشارات محمد المهدي.
3. ازدواج و تربيت انسان قبل از تولد، نوشته محسن ملا احمدي، انتشارات شاكر.


[1] . فروع كافي، ج5، ص 502، باب القول عند الباه و ما يعصم من مشاركة الشيطان، چاپ بيروت، دارالاضواء.
[2] . فروع كافي، ج5، ص 499، انتشارات دارالاضواء بيروت، باب الاوقات التي يكره فيها الباه.
[3] . فروع كافي، ج6، ص 24، باب ما يستحب ان تطعم الحبلي، چاپ بيروت دارالضواء.
[4] . كتاب ريحانه بهشتي يا فرزند صالح نوشته سيما رنجبر، انتشارات نور الزهرا.
[5] . كتاب حلية المتقين، مرحوم مجلسي ص 145.
( اندیشه قم )