پرسش :

پيامبر قوم سبأ چه كسي بود؟


شرح پرسش :
پاسخ :
قوم سبأ جمعيتي بودند كه در جنوب جزيره عربستان زندگي مي‌كردند، و داراي حكومتي عالي و تمدني درخشان بودند.[1] سباء شهري در يمن بوده كه بلقيس ملكه آنها بود و نيز نام قبيله‌اي از اولاد سبأ بن يشحب است،[2] و دين آنها، آفتاب پرستي بوده و پرستش ماه و گوزن و گوساله نيز در آن سرزمين رونق و رواج داشته است،[3] و به دست حضرت سليمان ـ عليه السّلام ـ خداپرست شدند.[4] حضرت سليمان ـ عليه السّلام ـ دستور داده بود لشگريانش، خليجي را از درياي شيرين به سوي بلاد هند جاري كرده بودند و سد عظيمي از سنگ و آهك بسته بودند كه آب از آن سد بر شهرهاي قوم سبأ جاري مي‌شد و از آن خليج راهي چند به سوي آن سد گشوده بودند و آن سد سوراخ‌هاي متعددي داشت، هر وقت كه مي‌خواستند آن سوراخها را مي‌گشودند و آب به قدر نيازشان بر شهرها و مزارع آنها جاري مي‌شد. قوم سبأ با استفاده از آن آب فراوان، باغهاي بسيار وسيع و كشتزارهاي پربركت ايجاد كردند، از شاخسارهاي درختان آن قدر ميوه آشكار شد كه مي‌گويند: هر گاه كسي سبدي روي سر مي‌گذاشت و از زير آنها عبور مي‌كرد، پشت سر هم ميوه‌هاي درختان مي‌افتاد و در مدت كوتاهي پر مي‌شد.[5]
زيادي نعمت، آميخته با امنيت محيطي بسيار مرفه براي زندگي آنها آماده ساخته بود، اما آنها قدر اين همه نعمت را ندانستند، خدا را به دست فراموشي سپردند و به كفران نعمت مشغول شدند، تا اينكه موشهاي صحرايي دور از چشم مردم مغرور به ديوارة اين سد خاكي روي آوردند و آن را از درون سست كردند و ناگهان باران شديدي باريد و سيلاب عظيمي حركت كرد، ديواره‌هاي سد كه قادر به تحمل فشار سيلاب نبود يك مرتبه در هم شكست و آبهاي بسيار زيادي كه پشت سد جمع شده بود، ناگهان بيرون ريخت و تمام آباديها، باغها، كشتزارها، و خانه‌هاي آنها را ويران نمود و آن سرزمين آباد را به صحرائي خشك و بي آب و علف مبدل ساخت و از آن همه باغهاي خرم و درختان بارور، تنها چند درخت تلخ «اراك» و «شور گز» و اندكي درختان «سدر» به جاي ماند، مرغان غزل خوان از آنجا كوچ كردند و بوم‌ها و زاغان جاي آنها را گرفتند.[6]
و بعضي مي‌گويند كه قوم سبأ داراي دوازده شهر بودند كه در هر شهري پيامبري به ارشادشان مشغول بود و آنها را به سوي خدا دعوت مي‌كرد، اما همواره مورد تكذيب و اهانت آن مردمان واقع مي‌شدند و در نتيجه خداوند متعال تمامي نعمت‌هاي خود را از آنها گرفت.[7]
نتيجه اينكه؛ اولين پيامبر آنها حضرت سليمان بود كه به دست ايشان خداپرست شدند و با توجه به بعضي نقلها، قوم سبأ داراي دوازده شهر، كه در هر شهري پيامبري به ارشادشان مشغول بود، مي‌توان گفت كه قوم سبأ، داراي پيامبران متعددي بوده است كه نام آنها در تاريخ به غير از حضرت سليمان معلوم نيست.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. مجموعه قصه‌هاي قرآني، محمد جواد مهري.
2. ابو اسحاق نيشابوري، قصص انبياء، ص 359.
3. داستان‌هاي قرآن و تاريخ انبياء، الميزان، ج 2، ص 331.
--------------------------------------------
[1] . جمعي از نويسندگان، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الاسلاميه، چاپ دوازدهم، 1374 ش، ج 18، ص 67.
[2] . زاهدي گلپايگاني، علي قاضي، قصص شگفت‌انگيز قرآن، كتابفروشي اسلاميه، چاپ دوم، 1371ش، ص588.
[3] . بلاغي، صدر الدين، قصص قرآن، تهران، انتشارات امير كبير، چاپ سيزدهم، 1366 ش، ص 379.
[4] . مجلسي، محمدباقر، حيوة القلوب، تحقيق: سيد علي اماميان، قم، سرور، چاپ دوم، 1376 ش، ج 2، ص 997.
[5] . جمعي از نويسندگان، پيشين، ج 18، ص 68.
[6] . همان، ج 18، ص 68 ـ 69.
[7] . نيشابوري، ابو اسحاق، قصص الانبياء، تهران، شركت انتشارات علمي و فرهنگي، چاپ سوم، 1382 ش، ص 359.
( اندیشه قم )