پرسش :

کشورهاي شيعه مذهب در جهان (به جز ايران) که در آنها مذهب تشيّع مذهب رسمي است کدامند؟ هم‌چنين کشورهايي که پذيراي شيعيان هستند (شيعيان ساکن در آنها حضور دارند ولي مذهب رسمي شيعه نيست)؟

پاسخ :
در ابتدا بايد به عرض برسانيم کشوري که مذهب رسمي آن مذهب شيعه باشد غير از ايران و آذربايجان کشور ديگري نيست و در آذربايجان هم بعد از فروپاشي شوروي به تبع ترکيه قوانين لائيک جريان دارد و تنها ايران است که مذهب رسمي آن شيعه مي‌باشد امّا کشورهايي که به نحوي شيعيان در آن حضور دارند عبارتند از:
کشور‌هاي قارة آسيا: ترکيه، دين 98% از مردم ترکيه اسلام است ولي در قانون اساسي ترکيه از اسلام به عنوان دين رسمي مردم ياد نشده است در اين کشور اقليّت شيعه وجود دارد. افغانستان: که شيعيان آن بيشتر در شهرهاي مزار شريف و هرات سکونت دارند. عراق: تقريباً دين تمامي مردم عراق اسلام است که بيش از نيمي از آنان را شيعيان تشکيل مي‌دهند. سوريه: دين 90% مردم اسلام است و مسلمانان اين کشور را در درجه اوّل برادران اهل تسنن بعد علويان و اسماعيلي‌ها تشکيل مي‌دهند. اردن: 95% از جمعيت مردم اردن را مسلمانان تشکيل مي‌دهند و اقليت با شيعه است. لبنان: 50% جمعيت لبنان را مسلمانان تشکيل مي‌دهند شيعيان لبنان در جنوب کشور ساکنند و از محروم‌ترين مردم کشور به حساب مي‌آيند در حال حاضر مرکز شيعيان در جنوب شهر صدر است. فلسطين: اکثريت جمعيت فلسطين را مسلمانان تشکيل مي‌دهند و شيعيان در اين کشور در اقليت هستند. کشورهاي شبه جزيره عربستان: عربستان، يمن (که شيعيان آن بيشتر شيعه زيدي هستند) عمان، امارات متحده عربي، قطر، بحرين (نيمي از آن را شيعيان تشکيل مي‌دهند)، کويت که دين اين کشور هم اسلام است ولي شيعياني که در اين کشورها وجود دارند اکثراً ايراني‌هايي هستند که به نحوي به آن کشورها مهاجرت کرده‌اند.
کشور‌هاي شبه قاره هند: پاکستان، بنگلادش، مالديو، مالزي، اندونزي، برونئي، از کشورهاي مسلمان به شمار مي‌روند ولي اکثريت در آنها اهل سنت مي‌باشند و شيعيان در اقليت هستند.
کشور‌هاي قاره آفريقا: مصر، ليبي، تونس، الجزاير، مراکش، سودان، چاد، نيجر، مالي، موريتاني، کشور صحرا، نيجريه، گينه، سنگال، گامبيا، گينه‌بيسائو، سيرالئون، بورکينافاسو، سومالي، ‌جيبوتي، تانزانيا، کومور از جمله کشورهاي مسلمان آفريقا مي‌باشند که اقليت شيعه در آن وجود دارد.
کشور‌هاي آسياي ميانه مانند: ازبکستان، تاجيکستان، قزاقستان، قرقيزستان، ترکمنستان، گرجستان، هم از کشورهايي هستند که اقليت شيعه در آن وجود دارد از ميان اين‌ها آذربايجان کشوري شيعي است و اهل سنّت در آن در اقليت هستند.
از کشورهاي مسلمان اروپا کشور آلباني و بوسني و هرزگوين مي‌باشد که اقليت شيعه در آنها وجود دارد.
لازم به توضيح مي‌باشد که کشورهايي هم هستند که شيعيان در آن وجود دارند امّا چون اقليت آن خيلي کم است نسبت به جمعيت آنها مانند: هند، چين، ژاپن، آمريکا، انگليس، آلمان، استراليا و روسيه و غيره که از کشورهاي اسلامي به شمار نمي‌آيند.
براي مطالعه بيشتر به کتاب جغرافياي کشورهاي مسلمان مؤلف عبدالرضا آخوند فرج چاپ شرکت افست مراجعه کنيد.