پرسش :

اينجانب جهت مطالعه كتابهاي اضافه و تربيتي بزرگان: 1. نياز به معرفي يكسري كتابهاي معتبر و مفيد دارم؟ 2. سير اين مطالعه را نيز مشخص نماييد.

پاسخ :
اخلاق را به طور كلي به دو قسم نظري و عملي مي‌توان تقسيم كرد. اخلاق نظري نيز خود حوزه‌هاي مختلفي چون علم اخلاق، فلسفه اخلاق، منطق گزاره‌هاي اخلاقي و... دارد. بحث در اين حوزه بحثي است تخصصي و نيازمند دانستن علوم مختلفي به عنوان پيش نياز مي‌باشد ولي كتابهايي در اين زمينه در سطح عموم نيز وجود دارد كه مطالعه آنها توصيه مي‌شود:
1. آشنايي با علوم اسلامي (كلام، عرفان، حكمت عملي) جلد 2.
2. فلسفه اخلاق، شهيد مرتضي مطهري، انتشارات صدرا.
3. مراحل اخلاق در قرآن، از مجموعه تفسير موضوعي آيت الله جوادي آملي، انتشارات اسراء.
4. مبادي اخلاق در قرآن، از مجموعه تفسير موضوعي آيت الله جوادي آملي، انتشارات اسراء.
5. اخلاق در قرآن، آيت الله مصباح يزدي، انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، قم، 3 جلد از مجموعه معارف قرآن.
6. فلسفه اخلاق، آيت الله مصباح يزدي، انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، قم.
اخلاق عملي: آنچه در اخلاق عملي مهم است عمل انسان به ارزشهاي اخلاقي است كه شناخت فضايل و رذايل، مقدمه عمل محسوب مي‌شود.
در اين زمينه نيز چند كتاب معرفي مي‌گردد:
1. جهاد با نفس، شيخ حر عاملي، ترجمه: علي افراسيابي، انتشارات نهاوندي، چ سوّم، بهار 1382، اين كتاب ترجمه كتاب جهاد النفس در مجموعه حديثي وسايل الشيعه مي‌باشد كه در نزد عالمان اخلاق از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
2. معراج السعادة، عالم رباني مرحوم ملا احمد نراقي، انتشارات دهقان، چاپ اوّل، بهار 71. اين كتاب از كتابهاي قديمي علم اخلاق مي‌باشد كه علماي اخلاق خواندن آن را سفارش كرده‌اند.
3. چهل حديث، امام خميني، انتشارات مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1372.
روايات پيشوايان دين از كتاب شريف اصول كافي به وجهي مبسوط و با بياني شيوا و اثرگذار شرح داده شده‌اند.
4. شرح حديث جنود عقل و جهل، امام خميني، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
5. آداب نماز، امام خميني، انتشارات موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1372.
قال رسول الله ـ صلّي الله عليه و آله ـ :
انما بعثت لاتمم مكارم الاخلاق؛
من فقط براي اتمام و اكمال مكارم اخلاق مبعوث شدم.