پرسش :

تلاوت كدام سوره براي اهل قبور با فضيلت است؟

پاسخ :
اهل قبور نيازمند به استغفار و طلب رحمت و اهداء ثواب هستند. در همين زمينه امام جعفر صادق ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد: «ثوابي كه پس ازمرگ به انسان مي‎رسد سه چيز است؛ 1. صدقه جاريه... 2. راه و رسم صحيحي كه شخص در حال حيات بدان عمل مي‎كرد و به گونه‎اي بوده كه الگو براي ديگران مي‎شد 3. فرزندي شايسته كه براي او طلب مغفرت كند، و موجبات آمرزش پدر را فرهم سازد.»[1] در جاي ديگر مي‎فرمايد: «همان گونه که زندگان با هدايا، شاد مي‎شوند اهل قبور و برزخيان نيز با ترحم و استغفار كه نسبت به آنان مي‎شود؛ شاد مي‎گردند.»[2]
بنابر اين اهداء ثواب و طلب مغفرت براي اهل قبور نافع است و از طريق اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ توصيه شده است.
کارهايي که براي ميت نافع است
خواندن سوره‎هايي از قرآن درحالت احتضار مانند سوره‎هاي؛ يس، صافات، احزاب، آية الكرسي، آيه 54 سوره اعراف، و سه آيه آخر سوره بقره در روايات توصيه شده است.[3]
همچنين در شب اول قبر؛ مستحب است دو ركعت نماز وحشت خوانده شود كه در ركعت اول بعد از سوره حمد، يك مرتبه آية الكرسي و در ركعت دوم، بعد از سوره «حمد»، 10 مرتبه سوره «انا انزلنا» خوانده شود.
امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمودند: سوره «تبارك» بالاي سر قبر ميت خوانده شود تا موجب رفع عذاب قبر از او گردد.[4]
مرحوم نوري در مستدرك الوسائل باب اموات، از سيد بن طاوس در مصباح الزائد نقل كرده و فرمود: طريق زيارت ميت اين است كه رو به قبله و دست بر قبر نهاده و بگو: «اللّهم ارحم غربته وصل وَحْدَته... ثمَّ اقر «أنا انزلناه في ليلة القدر» سبع مرّات» پروردگارا! بر غربت او ترحم نما و تنهايي او را به مقام جمع خودت ارتباط بده و موجبات انس را بر وحشت او قرار بده و ترس او را تبديل به ايمني گردان و از رحمت خود براي او رحمتي بفرست كه از رحمت غير تو بي‎نياز گردد و او را به كسي كه او دوست داشت و در تحت ولايت او (ائمه اطهار ـ عليهم السّلام ـ ) بود؛ ملحق گردان! و سپس سوره مباركه «انا انزلناه» راهفت مرتبه بخوان.[5]
در نتيجه مي‎توان گفت: سوره‎هاي؛ فاتحه، يس، صافات، تبارك، احزاب، آية الكرسي، هفت مرتبه اناانزلناه... را مي توان خواند و ثوابش را به اهل قبور اهداء كرد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. سيري در جهان پس از مرگ، دكتر طاهري، ص 326.
2. توضيح المسائل؛ مراجع عظام، احكام ميت.
3. مفاتيح الجنان. شيخ عباس قمي، ص 394.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، داراحياء تراث العربي، 1412 هـ ، ج 6، ص 293.
[2] . طاهري، سيري پس از مرگ، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ دوم، قم، 1376، ص 326، نقل شده از: محجة البيضاء، ج 8، ص 292.
[3] . كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، قم، انتشارات اسوه، چاپ سوم، 1375ش، ج 3، ص 125 ـ 126؛ ر.ك: به توضيح المسائل، بخش اموات.
[4] . اقبال اعمال، ص 651، نقل شده از سيري در جهان پس از مرگ، همان، ص 300.
[5] . به نقل از سيري در جهان پس از مرگ، همان، ص 326.