پرسش :

اگر كاري را فقط زنان يا مردان مي توانند انجام دهند، آيا لزومي دارد اين فعاليت‏ها مختلط انجام شود (حتي با رعايت حدود)؟


شرح پرسش :
پاسخ :
اختلاط زن و مرد
هيچ لزومى در اختلاط زن و مرد آن هم در امورى كه مى‏تواند به وسيلة مردان يا زنان به تنهايى انجام شود وجود ندارد. براى تبيين دقيق اين مسئله گفتنى است:
اسلام دربارة اشتغال زن دوگونه حكم دارد:
1. احكام الزامى (فقهى حقوقى): اين دسته از احكام، مسائلى هستند كه براى پاسداشت حريم عفاف و سلامت جامعه، قيود خاصى را وضع مى‏كنند و مقرر مى‏دارند كه اختلاط زن و مرد در جامعه، بايد با حفظ كامل موازينى چون حجاب، خوددارى از انگيزه‏هاى شهوانى و امثال آن باشد. از اين رو كار كردن زن در جايى كه مرد نامحرم هست، با شرايط زير اشكال ندارد:
الف. زن حجاب كامل را رعايت كند و بيشتر از ضرورت با مرد صحبت نكند و ارتباط نداشته باشد.
ب. در نگاه كردن هم فقط به دست و صورت، آن هم بدون قصد لذت و شهوت اكتفا شود. بلى بودن زن و مرد نامحرم در محل خلوتى كه كس ديگرى نمى‏تواند وارد آنجا شود، حرام است و بايد زود خارج شوند و نماز خواندن هم در چنين مكانى اشكال دارد.
2. احكام اخلاقى: اين دسته از احكام مقرر مى‏دارند كه فعاليت زن در جامعه، بايد متناسب با شخصيت و كرامت واقعى او و متناسب با جايگاه اجتماعى وى و مفيد براى جامعه باشد. براى مثال وجود پزشك زن براى بيمارى‏هاى مخصوص زنان كه نوعا با لمس و نگاه به نقاط مختلف بدن همراه است براى جامعه اسلامى يك ضرورت اجتماعى در همه دوران ها است. نيز دارا بودن آموزگار زن براى دختران، يك ضرورت است. البته در بسيارى از مشاغل ديگر چنين ضرورتى وجود ندارد.
بنابراين از نظر فقهى در صورت رعايت ضوابط و حدود شرعى، منع اساسى از اختلاط وجود ندارد اما از نظر اخلاقى حفظ جايگاه شخصيتى زن لازم است تا در صورت امكان به خصوص در مواردى كه هيچ احتياجى به حضور زنان يا مردان نيست از اين قبيل اختلاطها اجتناب شود.
پرسمان