پرسش :

در مدت 10 سال نخست هجری جنگ های زیادی رخ داد، آیا این جنگها در جهت دفاع از اسلام بوده یا برخورد تهاجمی علیه مشرکان بود؟

پاسخ :
علل واقعی جنگهایی که در زمان پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله و سلم» (در مدت 10 سال نخست هجری) اتفاق افتاده است را می توان به این صورت بیان کرد:
1- پاسخ به تجاوزها و فشارهای ناجوانمردانه مشرکان به جان و اموال مسلمانان به خصوص در مکه، مانند جنگ¬های «بدر»، «احد» و «خندق».
2- تنبیه افراد ستمگری که مسلمانان یا سپاه تبلیغی آنان را در بیابان ها و نقاط دور دست کشته و یا با شکستن میثاق خود، هستی اسلام را به خطر می انداختند. جنگ هایی که با طوائف سه گانه یهود (یهود بنی قریظه، یهود بنی نضیر و یهود بنی قین قاع) صورت گرفت، نظیر غزوه بنی نضیر و ... از این قبیل بوده است.
3- خنثی سازی جنب و جوش¬هایی که در میان قبائل در شرف تکوین بود و می¬خواستند با جمع آوری سرباز و سلاح و مهمات، مقدمات حمله به مدینه را فراهم آورند. بیشتر نبردهای جزیی، از این قبیل بوده است.[1]
بهر حال این نبردها به یک اعتبار در پاسخ به آزار و شکنجه¬ها و در مواردی شهادت مسلمین توسط مشرکین و مصادره اموال آنان در مکه و آماده شدن برای نابود نمودن مسلمانان، بوده و جنبه دفاع از کیان اسلام و ایجاد ترس و رعب در دل دشمنان و منصرف کردن آنها از حمله به مسلمانان را داشته است.
پی نوشت:
[1]- سبحانی، جعفر- فروغ ابدیت- صص 165-166.