پرسش :

شير مادر چه تأثيری در شخصيت فرزند دارد؟

پاسخ :
از نكاتي كه مادران بايد رعايت كنند، مسأله ي شير دادن به نوزاد است، علي رغم اين كه برخي به اين مسأله ي سرنوشت ساز چندان توجهي ندارند، اسلام اهميت فوق العاده اي براي آن قائل شده است.
چه بسا پدر و مادري از هر نظر خوب و متدين هستند، اما فرزندشان منحرف مي شود و وقتي علت انحرافش را ريشه يابي مي كنيم، با کمال شگفتي عامل آن را بي توجهي مادر به مسأله ي شير دادن در دوران شيرخوارگي بچه مي يابيم، و اگر مادر در همان وقت دقت و عنايت كافي مي داشت چه بسا فرزندش اين گونه نمي شد؛ زيرا در دوران شيرخوارگي علاوه بر اين كه ساختمان جسمي كودك محكم مي شود، ساختار روحي او نيز تكوين مي يابد و رفتار و گفتار و غذاي مادر به همراه شير در او تأثير مي گذارد. به برخي از روايات پيامبر اكرم صلي الله عليه و اله و سلم و ائمه ي معصومين عليهم السلام درباره ي نقش مادر در شير دادن به فرزند و نيز اهميت شير مادر در رشد و شخصيت كودك و پرهيز از انتخاب دايه هاي نامطلوب اشاره مي نماييم.

اجر مادر در شير دادن به فرزند
هر زني كه در خانه ي شوهرش براي سامان دادن به امور منزل چيزي را جابه جا كند، خداوند به او نظر مي كند و خدا به هرکه نظر کند هرگز عذابش نخواهد كرد.
ام سلمه گفت: يا رسول الله: مردان تمام نيكي ها را برده اند، آيا براي زنان مسكين هم چيزي مانده است؟ پيامبر فرمود: آري، هنگامي كه زن باردار مي شود به سان روزه دار شب زنده داري است كه با جان و مال خود در راه خدا جهاد مي كند و هرگاه وضع حمل كند، اجر و پاداشي دارد كه كسي از عظمت آن آگاه نيست، و هر گاه فرزند خود را شير دهد، به هر مكيدن نوزاد، پاداشي به او دهند كه برابر است با آزاد كردن بنده اي از فرزندان اسماعيل و هنگامي كه از شير دادن فرزند خود فارغ شود، فرشته ي بزرگواري بر پهلويش زند و گويد: اعمال خود را از سر بگير خداوند تو را آمرزيده است.

بهترين شير
پيامبر صلي الله عليه و اله و سلم فرمود:
ليس للصبي لبن خير من لبن أمه؛(1)
هيچ شيري براي نوزاد بهتر از شير مادرش نيست.
امام صادق عليه السلام به نقل از اميرمؤمنان عليه السلام فرمود:
ما من لبن رضع به الصبي أعظم بركه عليه من لبن أمه؛(2)
هيچ شيري براي تغذيه ي نوزاد با بركت تر از شير مادرش نيست.

آثار منفي شير ناپاك
از شهيد بزرگوار مرحوم حاج شيخ فضل الله نوري پرسيدند: چرا يكي از پسران شما از باب يخرج الحي من الميت بدين غايت شرور شده است ؟ فرمود: آن چيزهايي كه من از او ديده ام و مي بينم شما نديده ايد و بعدا خواهيد ديد. اين فرزند همانا قاتل من خواهد بود و كسي كه در پاي دار من كف زنان شادي كند و تبريك بگويد. گفتند: از چه رو داراي اين احوال و اوصاف است؟ فرمود: شيري كه خورده نجس و خبيث بوده و شيردهي كه او را تربيت نموده نجس و پليد بوده است.
گفتند: داستان او را بيان فرماييد. فرمود: آن زماني كه در سامرا در محضر استاد بزرگ ميرزاي شيرازي مشرف بودم، خداوند اين پسر را به من داد. مادرش بي شير بود براي شير دادن به او ناچار به گرفتن دايه اي شديم. بدون تحقيق زني را براي دايگي او اجير كرده و به تربيت او گماشتيم تا حدود دو سال او را شير داد. بعد معلوم گرديد كه آن زن ناصبي و از خوارج بوده و دو سال شير ناپاك به او داده است. نجس و حرام مجهول هم تأثير خود را مي گذارد.(3)

پي نوشت ها:
1- همان، ج 15، ص 1567 به نقل از صحيفه الرضا، ص 42.
2- وسائل الشيعه، ج 15، ص 175.
3- مردان علم در ميدان عمل، ج 1، ص 411؛ درر الأخبار، ج 2، ص 106.
منبع: كتاب حقوق فرزندان در مكتب اهل بيت عليهم السلام