پرسش :

آيا استفاده از داروهايي مثل متادون، خيلي راحت، اعتياد به ماده ديگري [مثلاً متادون] را جايگزين اعتياد به ماده اوليه [مثلاً هروئين] نمي‌كند؟


شرح پرسش :
پاسخ :
خير. در جائيكه اين داروها در روش درماني نگهدارنده استفاده مي‌شوند، متادون و LAAM، جايگزين‌هايي براي هروئين نيستند، اين داروها كه براي اعتياد به مواد مخدر افيوني مطمئن و مؤثر هستند از طريق دهان عمل مي‌كنند و مصرف آن‌ها در ميزان مجاز ثابت و منظم است، فرمول شيميايي مشخصاً متفاوتي با مواد مخدري مثل هروئين دارند.تزريق، استنشاق (از راه بيني)، و استعمال دهاني (كشيدن دود به ريه‌ها از طريق دهان) هروئين باعث ايجاد يك «حمله» [Rush] تقريباً بلافاصله يا «يك دوره بسيار كوتاه مدت سرخوشي» مي‌شود كه به سرعت از بين رفته و به يك حالت «افت يا سقوط» منتهي مي‌شود [‍‍Crash]. سپس افراد ميل شديدي براي استفاده مجدد هروئين و متوقف كردن «حالت افت يا سقوط» و بازگرداندن مرحله سرخوشي را تجربه مي‌كنند. چرخه «سرخوشي ـ سقوط ـ ميل» ـ چنانچه چندين بار در روز تكرار شود ـ منجر به چرخه اعتياد و نوسانات رفتاري [ناشي از تغيير ميزان مواد مصرفي] مي‌شود. اينها كه مشخصه‌هاي مصرف هروئين هستند ناشي از شروع سريع تأثير عملكرد ماده و دوره كوتاه اين عمل و تأثير در مغز مي‌باشد. فردي كه هر روز چندين بار هروئين مصرف مي‌كند، جسم و مغز خود را در معرض نوسانات سريع و بسيار واضح و مشخص كه ناشي از آثار رفت و آمد پياپي افيون (ماده مخدر افيوني) به مغز است، قرار مي‌دهد. اين نوسانات مي‌توانند باعث بروز اختلات متعددي در عملكردهاي مهم جسماني شوند. چون هروئين يك ماده قاچاق و غيرقانوني است، افراد معتاد اغلب عضوي از «فرهنگ معتادين خياباني متواري» مي‌شوند كه از مشخصه‌هاي آن، دزدي جنايت و بهزكاري‌ست براي بدست آوردن عوايدي براي گذران زندگي. متادون و LAAM عملكرد و تأثير بسيار تدريجي و كندتري از هروئين دارند و در نتيجه، افرادي كه بر مصرف اين داروها تثبيت مي‌شوند، هيچ‌گونه مرحله «حمله‌»اي را تجربه نمي‌كنند، به علاوه هر دو اين داروها بسيار كندتر از هروئين تأثير خود را از دست داده بنابراين مرحله «افت يا سقوط ناگهاني» نيز به هيچ وجه پيش نمي‌آيد و جسم و مغز نيز در معرض نوسانات مشخص و بسيار واضحي كه در مصرف هروئين ديده مي‌شوند، قرار نمي‌گيرند. روش‌هاي درماني نگهدارنده با داروهايي مانند متادون و LAAM مشخصاً ميل به مصرف هروئين را در فرد كاهش مي‌دهند، اگر فردي كه بر روي يك دوز [ميزان معين دارويي كه توسط پزشك متخصص تجويز مي‌شود] مناسب و كافي و منظم دارويي متادون (روزي يكبار) يا LAAM (چندبار در هفته) تثبيت شده باشد، استفاده از هروئين را امتحان كند جلوي آثار سرخوشسي هروئين به نحو قابل ملاحظه‌اي گرفته مي‌شود. با توجه به تحقيقات، افرادي كه تحت روش درماني نگهدارنده هستند، از نابهنجاري‌هاي صحت جسماني و بي‌ثباتي هاي رفتاري كه ناشي از نوسانات سريع حاصل از تغيير ميزان مواد است و افراد معتاد به هروئين را آزار مي‌دهد رنج نمي‌برند.