پرسش :
آيا ارواح مردگان ميتوانند از آينده و يا از قيامت خبر دهند؟
شرح پرسش :
پاسخ :
ارتباط با ارواح، اولا: اگر چه ممکن است، ولي شرعا جايز نيست. ثانيا: اغلب مدعيان اين رابطه، افرادي شياد و حقه بازند.
اما در پاسخ بايد يادآور شويم که بين خبر دادن از آينده و قيامت تفاوت هست. آينده؛ يعني اموري که به لحاظ زماني متأخر از ما هستند. در آورد اين امور، با توجه به اين که عالم برزخ مافوق و محيط بر عالم دنياست، پس ميتواند نوعي احاطهي زماني نيز داشته باشد و لذا بعيد نيست که ارواح مردگان بتوانند از آن آينده باخبر شوند. چنان که نه فقط آنان، بلکه انسانهايي که در همين زندگي توانستهاند به مراتب بالاتر هستي راه پيدا کنند، نيز ميتوانند چنين اطلاعي حاصل کنند، مانند اولياء الله. (اين مطلب در بحث واسطهي فيض در جلد دوم از همين مجموعهي آفتاب انديشه، آمد) البته اين که ارواح مردگان به فرض اطلاع يافتن بر آينده، اجازهي بازگو کردن آن اخبار را براي زندگان داشته باشند يا خير، مطلب ديگري است و در خصوص بسياري از اين اخبار، ظاهرا آنها مجاز نميباشند، چنان که در برخي از داستانهاي مربوطه بدين نکته اشاره شده است.
اما عالم قيامت، امري مافوق عالم برزخ است و لذا با ورود به عالم برزخ، انسان لزوما بر عالم قيامت آگاه نميشود؛ بلکه اين آگاهي تنها يا پس از برپايي قيامت کبري است، يا براي معدود اولياي الهي که با سلوک عرفاني و معنوي به اين مرتبه از مراتب هستي راه يافته باشند، مانند خود پيامبر اکرم )ص( در معراج. به هر حال، هر چه باشد، بعديت قيامت نسبت به دنيا بعديت زماني نيست که با ورود به عالم برزخ، امکان احاطه به آن ميسر شود.
به تعبير علامه طباطبايي: »همين نابودي دنيا قبل از قيامت است که به ما اجازه ميدهد تا قيامت را بعد از دنيا بدانيم. همان گونه که مرگ به ما اجازه ميدهد تا برزخ را بعد از دنيا بدانيم و گرنه همان طور که عالم مثال محيط بر عالم ماده - يعني، دنيا - است، »نشأة بعث« نيز طبق برهان، محيط در دنيا و برزخ خواهد بود. حتي با چشم پوشي از مسألهي احاطه، خود در هم پيچيده شدن بساط زمان و از ميان رفتن حرکات در فاصلهي بين دو نشأهي مذکور، موجب باطل شدن نسبت زمانياي خواهد بود که با آن، بعد و قبل نيز ديگر وجود نخواهد داشت.«
ارتباط با ارواح، اولا: اگر چه ممکن است، ولي شرعا جايز نيست. ثانيا: اغلب مدعيان اين رابطه، افرادي شياد و حقه بازند.
اما در پاسخ بايد يادآور شويم که بين خبر دادن از آينده و قيامت تفاوت هست. آينده؛ يعني اموري که به لحاظ زماني متأخر از ما هستند. در آورد اين امور، با توجه به اين که عالم برزخ مافوق و محيط بر عالم دنياست، پس ميتواند نوعي احاطهي زماني نيز داشته باشد و لذا بعيد نيست که ارواح مردگان بتوانند از آن آينده باخبر شوند. چنان که نه فقط آنان، بلکه انسانهايي که در همين زندگي توانستهاند به مراتب بالاتر هستي راه پيدا کنند، نيز ميتوانند چنين اطلاعي حاصل کنند، مانند اولياء الله. (اين مطلب در بحث واسطهي فيض در جلد دوم از همين مجموعهي آفتاب انديشه، آمد) البته اين که ارواح مردگان به فرض اطلاع يافتن بر آينده، اجازهي بازگو کردن آن اخبار را براي زندگان داشته باشند يا خير، مطلب ديگري است و در خصوص بسياري از اين اخبار، ظاهرا آنها مجاز نميباشند، چنان که در برخي از داستانهاي مربوطه بدين نکته اشاره شده است.
اما عالم قيامت، امري مافوق عالم برزخ است و لذا با ورود به عالم برزخ، انسان لزوما بر عالم قيامت آگاه نميشود؛ بلکه اين آگاهي تنها يا پس از برپايي قيامت کبري است، يا براي معدود اولياي الهي که با سلوک عرفاني و معنوي به اين مرتبه از مراتب هستي راه يافته باشند، مانند خود پيامبر اکرم )ص( در معراج. به هر حال، هر چه باشد، بعديت قيامت نسبت به دنيا بعديت زماني نيست که با ورود به عالم برزخ، امکان احاطه به آن ميسر شود.
به تعبير علامه طباطبايي: »همين نابودي دنيا قبل از قيامت است که به ما اجازه ميدهد تا قيامت را بعد از دنيا بدانيم. همان گونه که مرگ به ما اجازه ميدهد تا برزخ را بعد از دنيا بدانيم و گرنه همان طور که عالم مثال محيط بر عالم ماده - يعني، دنيا - است، »نشأة بعث« نيز طبق برهان، محيط در دنيا و برزخ خواهد بود. حتي با چشم پوشي از مسألهي احاطه، خود در هم پيچيده شدن بساط زمان و از ميان رفتن حرکات در فاصلهي بين دو نشأهي مذکور، موجب باطل شدن نسبت زمانياي خواهد بود که با آن، بعد و قبل نيز ديگر وجود نخواهد داشت.«
تازه های پرسش و پاسخ
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}