پرسش :

از كجا بفهميم كه نامزدمان در گفت‏وگوهاى خواستگارى راست مى‏گويد؟


شرح پرسش :
پاسخ :
اصل در گفت‏وگوى ازدواج بايد بر صداقت باشد. در روايات دينى ما، نجات و رهايى را در راستگويى، و كليد همه گناهان را دروغگويى دانسته‏اند. ) كلينى، كافى، ج 2، ص 339 كسى كه زندگى خود را با دروغ آغاز مى‏كند، براى پوشاندن هر دروغ بايد دروغ‏هاى ديگرى بگويد كه به قول امام باقر )عليه‏السلام( نتيجه‏اش نابودى ايمان است »ان الكذب هو خراب الايمان«.
دروغ سرانجام آشكار و اعتماد همسر از شخص سلب مى‏شود و او را فريبكار خواهد دانست و روشن است كه زندگى بدون اعتماد و بنا شده بر نيرنگ، هيچ قوام و دوامى نخواهد داشت.
برخى در گفت‏وگوى ازدواج، دروغ‏هايى را تحت عنوان دروغ مصلحتى مى‏گويند و گمان مى‏كنند كه با تغيير دادن نام دروغ، گناه بودن آن از بين مى‏رود.
دروغ مصلحتى يا جايز در شرع مقدس اسلام، مربوط به جنگ، اصلاح بين مردم و در ضرر مالى يا جانى مهم به خود يا مسلمان ديگر است. ) عبدالحسين دستغيب، گناهان كبيره، ج 1، ص 320
براى پى بردن به صداقت نامزد، حتما بايد درباره محتواى گفت‏وگوها با ديگر اعضاى خانواده تبادل فكر كرده، از مشاورى آگاه و باتجربه كمك گرفت و در صورت مشاهده تناقض‏هايى در گفتار او، با استفاده از تحقيقات جدى‏تر، آن تناقض‏ها را از بين برد.
افزون بر اين، راهكارهاى ديگرى نيز براى پى بردن به صداقت نامزد وجود دارد:
1. همراهى كامل و صد در صد با شما و پذيرش تمام خواسته‏هايتان بدون چون و چرا و اعلام توافق و تفاهم كامل، رائحه خوبى ندارد؛ چون امكان ندارد دو نفر مثل هم باشند)ر.ك: ص 142 و 143(. 2. طرح سؤالات معكوس مى‏تواند آنچه را در دل دارد، براى شما آشكار سازد؛ براى مثال اگر مى‏خواهيد بفهميد اهل معاشرت هست يا نه، از او بپرسيد: شخصى كه مى‏خواهيد با او ازدواج كنيد، اگر اهل معاشرت نباشد، چه مى‏كنيد؟ اگر خود اهل معاشرت نباشد با شما مخالفتى نخواهد كرد.
3. افزون بر شنيدن سخنان او، به رفتارهايش نيز توجه كنيد تا ببينيد آيا بين ادعا و عملش تناسب وجود دارد.
اگر ادعاى نماز خواندن دارد، نمازش را اول وقت اقامه مى‏كند؟ اگر ادعاى تسلط بر قرآن دارد، آيا چند آيه از آن را مى‏تواند درست تلاوت كند؟ او كه ادعا مى‏كند اهل غيبت و تهمت به ديگران نيست، غيبت مى‏كند و تهمت مى‏زند؟ و آيا در برابر غيبت و تهمت ديگران، عكس‏العمل نشان مى‏دهد؟
اگر ادعاى اخلاق دارد، آيا مؤدبانه مى‏نشيند؛ به احترام ديگران بلند مى‏شود؛ جلو بزرگتزها پايش را روى هم نمى‏اندازد؛ توى حرف ديگران نمى‏پرد، و از واژگان نازيبا و ويژه بى‏ادبان استفاده نمى‏كند؟
اگر ادعاى پشتكار دارد، آيا در سالهاى گذشته در كار و تحصيل خود موفق بوده است؟ اگر ادعا مى‏كند اهل مطالعه است، آيا چند جلد كتاب مناسب در اتاقش يافت مى‏شود؟اگر ادعاى نظم دارد، به موقع در زمان معين سر قرار حاضر مى‏شود؟و...
4. اگر شما شرايط ويژه‏اى داريد؛ براى مثال وضعيت مالى پدرتان خوب است و ترديد داريد كه براى ارزش‏هاى خودتان مى‏خواهد ازدواج كند يا هدف ديگرى دارد مى‏توانيد به او بگوييد تصميم داريد كاملا مستقل باشيد و از دارايى پدرتان هرگز استفاده نكنيد.
اگر خانم شاغلى هستيد و درآمدى داريد و احتمال مى‏دهيد بدين منظوربه خواستگاريتان آمده، بگوييد كه قصد نداريد درآمدتان را در زندگى مشترك صرف كنيد. مطمئن باشيد اگر با اين هدف قصد ازدواج داشته باشد، منصرف خواهد شد.