پرسش :

مقصود از شروط ضمن عقد چيست و چه چيزهايى را مى‏توان در ضمن عقد، شرط كرد؟

پاسخ :
شروط ضمن عقد، شروطى است كه حين جارى شدن عقد، در عقدنامه گنجانده مى‏شود و اگر عروس و داماد امضا كنند، الزام‏آور است.
طبق ماده 1119 قانون مدنى ايران، دو طرف عقد ازدواج مى‏توانند هر شرطى را براى ازدواج قرار دهند؛ به شرط آن كه مخالف مقتضاى عقد نباشد؛ ) سيد حسن امامى، حقوق مدنى، ج 4، ص 438. به طور مثال زن مى‏تواند بگويد: با اين شرط ازدواج مى‏كنم كه با من رابطه زناشويى برقرار نكنى؛ زيرا اين رابطه مقتضاى عقد است.
افزون بر اين شرط كه در قانون مدنى آمده، توجه داشته باشيد كه خلاف شرع نباشد؛ مثل اين كه زن بگويد: با تو ازدواج مى‏كنم به اين شرط كه نماز نخوانى يا مرد بگويد: به اين شرط با تو ازدواج مى‏كنم كه حجاب نداشته باشى، و امكان عملى شدن شرطها نيز وجود داشته باشد؛ مثل اين كه نگويد: با اين شرط با تو ازدواج مى‏كنم كه قد خود را بلند يا كوتاه كنى يا در يك روز، يك كتاب تخصصى هزار صفحه‏اى را بنويسى و...
مواردى كه مى‏شود شروط ضمن عقد قرار داد، انتخاب شهر محل سكونت، محل سكونت مستقل، اشتغال، تحصيل و چيزهايى از اين قبيل است.
توجه داشته باشيد كه اگر شرطى را پذيرفتيد، حتما به آن عمل كنيد؛ زيرا رسول خدا )صلى الله عليه وآله( بر وفا كردن به عهد تأكيد فرموده است:
المؤمنون عند شروطهم. ) شيخ طوسى، تهذيب، ج 7، ص 371
مؤمنان به شرطهايشان عمل مى‏كنند.
اين نكته را هم در نظر بگيريد كه ممكن است اين شروط عملى نشود؛ پس اگر شرطى برايتان بسيار مهم است به گونه‏اى كه بدون آن نمى‏توانيد به زندگى مشترك ادامه دهيد، آن را نپذيريد.
برخى به اميد عملى شدن شرطى چون ادامه تحصيل يا اشتغال يا بدان اميد كه بعد بتوانند همسرشان را راضى كنند، به ازدواج تن مى‏دهند و بعد كه شرط عملى نمى‏شود، دچار افسردگى‏هاى حاد مى‏شوند و زندگى برايشان لذتى نخواهد داشت.