پرسش :

در كتابي خوانده ام كه : " لولاك يا محمد ما خلقت الأفلاك ولولا علي ما خلقتك ولولا فاطمة ما خلقتكما" آيا چنين حديثي درست است؟


شرح پرسش :
پاسخ :
اين حديث را دانشمند فرزانه آقاي مير جهاني «ره» در كتاب الجنة العاصمة ص 148 نقل كرده و سند آن را هم بيان نموده است.
همچنين علامه مرندي در كتاب «ملتقي البحرين» صفحه 14 و علامه نمازي شاهرودي در كتاب مستدرك سفينة البحار (درباره «خلق») و آيت الله گرامي در كتاب لولا فاطمه آورده اند.
در تفسير اين حديث بايد بگوئيم كه اين حديث در بيان نقش و اهميت وجود مقدس پيامبر گرامي اسلام(ص) و حضرت علي(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) مي باشد. زيرا هدف خداوند متعال از آفرينش بدون وجود پيامبر اكرم (ص) محقق نمي شود.
قرآن مي فرمايد: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ اْلإِنْسَ إِلاّ لِيَعْبُدُونِ»[1] يعني هدف از آفرينش رسيدن انس و جن به مقام عبوديت است. منظور از عبوديت، صرفا عبادت ظاهري نماز و روزه نيست بلكه عبارتست از مقام كمالي كه انسان بايد به آن برسد و از تمام اسارتها و بندگي ها رها گردد و تنها بنده خداوند متعال باشد و تحقيق اين مقام جز با هدايت پيامبر اكرم (ص) محقق نمي شود. از اين رو خداوند در حديث قدسي مي فرمايد: «لولاك يا محمد لما خلقت الافلاك».
و نبايد از جمله دوم چنين برداشت شود كه مقام علي (ع) از پيامبر اكرم (ص) بالاتر است، در صورتي كه خود حضرت علي عليه السلام فرموده است:انا عبد من عبيد محمد (ص):يعني من بنده اي از بندگان حضرت محمد (ص) هستم.[2]
بلكه مقصود اين است كه چون هدف و علت غايي آفرينش حضرت رسول (ص) هدايت و راهنمايي انسانهاست، و اين هدايت و راهنمائي استمرار پيدا نمي كند مگر با ادامه ولايت و امامت بعد از وجود مقدس پيامبر اكرم (ص) و لذا خداوند متعال در ادامه اين حديث قدسي مي فرمايد: «لولا علي لما خلقتك» همچنين اگرحضرت فاطمه (س) نبود ولايت استمرار پيدا نمي كرد. زيرا او وعاء امامت و درخت نبوت و ولايت است و اگر او نبود درخت نبوت و ولايت بدون ميوه مي ماند از اين رو فرمود: «و لولا فاطمه لما خلقتكما».
از آن چه بيان كرديم معلوم شد كه اين حديث شريف دلالت ندارد بر اينكه مقام حضرت علي (ع) و حضرت زهرا (س) از حضرت محمد (ص) بالاتر است، بلكه بالعكس مفهوم اين حديث اين است كه حضرت زهرا (س) و حضرت علي (ع) فدايي حضرت محمد (ص) و اهداف بلند او هستند.
پی نوشتها:
[1]سوره ذاريات، آيه 56.
[2]الكافي ج 1 ص89 باب الكون و المكان ..... ص 88.
منبع: پايگاه حوزه