پرسش :

زنجبیل چه خواص و كاربردهایی دارد؟

پاسخ :
زنجبيل گرم است ،بنابراين خواص آن گرم كنندهاست و معرق.معمولا براي سرما خوردگي هاي سخت كه تمايل به قي و استفراغ در بيمار ايجاد مي شود ،تجويز مي گردد.براي التهاب سينه ،سرفه ،استسقا و اسهال كاربرد دارد زنجبيل ،ضد سم خوبي براي مواردي كه دارو هاي سمي خاصي زايد بر حد مجاز خورده باشند مانند و نظاير آن مي باشد.بو داده و سرخ شده آن تا حدي كه قسمت خارج آن سياه شود(داخل آن قهوه اي ) بريا معالجه خونريزي روده ها بكار مي رود[چونگ يائوچي].زنجبيل براي تقويت معده مفيد است.بادشكن ،محرك و مدر است.ضد سرفه و ضد قي مي باشد.مصرف آن در مواردي كه كبد عليل و ضعيف باشد و تحريك شود بايد با احتياط صورت گيرد، زيرا در اين موارد موجب بيماري برايت مي شود .بيماري برايت ناراحتي حاد و مزمن كبدي است كه معمولا با استسقا در ارتباط مي باشد و بيماري به نام پزشك انگليسي ريچارد برايت ناميده شده است.زنجبيل قاعده آور است و بي نظمي و تاخير در عادت ماهانه را رفع مي كندو معالج اسهال ساده و اسهال خوني است.در فليپين بوميان گرد ان را به جاي نمك براي چاشني استفاده مي كنند.
در قسمت فوق نامي از گياهPinllia برده شده كه توضيح مختصري درباره آن به شرح زير داده مي شود:
«گياهي است از خانواده Araceae نام علمي آن Pinellia ternataو مترادف آن Arum macrourum مي باشد.گياهي ست چيني كه در چين ،ژاپن ،كره و ساير مناطق خاور دور استعمال دارويي وسيعي دارد.از قسمت زير زميني ضخيم ان استفاده مي شود و چون سمي است فقط در استعمال خارجي مصرف مي شود.ان را خرد كرده مخلوط با سركه روي بيماري هاي پوستي حاطله از ليكن مي مالند.
ضما ساييده آن را روي تاولهاي پا ،آبسه ها و زخمها مي گذارند.در موارد نادري كه استعمال داخلي آن توصيه مي شود از پرورده آن استفاده مي شود،براي اين كار ساقه زير زميني ضخيم آن را در اواخر بهار از خاك بيرون آورده پس از تميز كردن با دود گرد آن را سفيد ميكنند و يا آن را ابتدا با زنجبيل و سپس با زاج سه ساعت مي جوشانند و پس از ساييده و به صورت گرد براي مصرف در مي آورند.از اين گرد به عنوان ضد قي و بريا رفع تهوع هاي ويار حاملگي و براي معالجه بيماري هاي مزمن كليه و التهاب كبد و لوزالمعده تجويز مي شود.»
زنجبيل طبق نظر حكماي طب سنتي از نظر خيلي گرم و خيلي خشك است و در مورد خواص آن معتقدند كه مقوي حافظه و هاضمه ،معده و كبد است است، گرفتكي هاي كبد را باز مي كند،نيروي جنسي را تقويت مي كند و بادهاي غليظ معده و روده راتحليل مي برد و خشك ميكند.ملين مزاج است و خلط آور مي باشد ،براي فلج و كرم معده ،يرقان،سختي در ترشح ادرار كه از سردي باشد،ضعف اعضا و آلات مربوط به ادرار و بول براي اسهال كه از فساد غذا باشد نافع است.
براي رفع سموم حيواني موثر است و تشنگي بلغمي را تسكين مي دهد و با نبات و كندر براي رفع زيانهاي خوردن ميوه هاي خام و هضم آنها نافع است.اگر با زرده تخم مرغ سرخ شود مسهل رطوبتهاي مفصلها و ساقها مي باشد واگر با خولنجان و پسته است از اين نظر بايد با عسل و روغن بادام خورده شود.مقدار خوراك ان به صورت گرد حداكثر 2 گرم مي باشد.
تهيه گرد زنجبيل:به مقدار مورد نظر زنجبيل را گرفته نرم كوبيده از الك داروسازي مويي رد مي كنند و به مقدار خوراك از اين گرد به مقدار 2 دسي گرم تا 2 گرم است.
شربت زنجبيل:گرد زنجبيل 1 واحد،آب جوش 16 واحد،قند به مقدار كافي.زنجبيل را در آب جوش دم مرده وصاف كنند ودو برابر مقدار صاف شده قند اضافه كنند و در حمام ماريه حل كنند.
هر 30 گرم از اين شربت محتوي 60 سانتي گرم ماده محلول در آب است.طبق اين حساب به مقدار خوراك تجويز شده ازاين شربت مي توان خورد و به هر حال بايد حداكثر مقداري باشد كه از 2 گرم زنجبيل تجاوز ننمايد.