پرسش :

هدف از خلقت چيست؟ ادله ی عقلى آن را بيان كنيد. اگر هدف تكامل است، چرا خدا انسان را كامل نيافريد؟

پاسخ :
خداوند وجودى بى نهايت است و همه‏ى كمال‏ها را دارا ست و آفريدن (ايجاد كردن) فيض است و خداوند فياض است. كمال فياضيت او اقتضا مى‏كند كه هر چه را لايق آفريده شدن است بيافريند. پس خداوند آفريد، چون فياض است؛ يعنى هدف و چرايى آفرينش در فياضيت اوست. از آن جا كه صفات ذاتى خداوند خارج از ذات او نيست مى‏توان گفت هدف از آفرينش، ذات خداوند است.
خداوند انسان را موجودى آفريد كه با دو گرايش درونى خوبى و بدى و با دو دعوت كننده‏ى بيرونى به خوبى (انبيا) و بدى (شياطين) ،قابليت نيل به بالاترين مراتب كمال مخلوق و نيز انحطاط به پست‏ترين مراتب آن را داشته باشد. اگر انسان با وجود گرايش‏هاى حيوانى و وسوسه‏هاى شيطانى راه حق را بپيمايد، برتر از ملائكه خواهد شد؛ چرا كه آنان فاقد گرايش‏هاى حيوانى و وسوسه‏هاى شيطانى‏اند و اگر راه باطل را انتخاب كرد از حيوانات پست‏تر مى‏شود؛ چرا كه آنان از قابليت‏هاى معنوى انسان برخوردار نيستند.
اگر خداوند از ابتدا انسان را برخوردار از همه‏ى كمال‏هايى كه براى او ممكن است مى‏آفريد، اين براى او كمال اختيارى به شمار نمى‏آمد و خداوند پيش از او موجوداتى را كه همه‏ى كمال‏هايشان را از ابتدا واجد باشند آفريده بود. پس هدف از آفرينش انسان وقتى محقق مى‏شود كه او قابليت كمال را داشته باشد و با فعل اختيارى خود به آن نايل آيد. كافران و گنه كارانى كه از رسيدن به اين كمال باز مى‏مانند، گرچه هدف اصلى از آفرينش انسان را - كه همان خواست تشريعى خداوند است - تحصيل نكرده‏اند، ولى با هدف تكوينى آفرينش انسان مخالفت نكرده‏اند؛ چراكه خداوند مى‏خواست (به خواست تكوينى) آنان بتوانند راه حق يا باطل را انتخاب كنند. اگر خداوند انتخاب راه گمراهى را براى انسان غير ممكن مى‏كرد، ايمان و اطاعت او اختيارى و ارادى نمى‏شد.

منبع: http://farsi.islamquest.net