پرسش :

در قرآن شب قدر يك شب معرفي شده است ولي با سيستمي كه كشورهاي اسلامي دارند شب قدر در جهان اسلام 5- 4 شب مي شود؟ بالاخره كدامشان شب قدر است؟ بهتر نيست همه كشورهاي اسلامي اختلاف را كنار بگذارند و با هلال ماه سرزمين وحي، ماه رمضان را آغاز و به پايان رسانند (همچنين در مورد ساير ماههاي قمري)؟


شرح پرسش :
پاسخ :
شب قدر در واقع يك شب بيش نيست و آغاز و انجام آن 24 ساعت؛ يعني، به اندازه يك دور گردش كره زمين است و در اين مدت تدريجا تمام زمين را فرا مي‏گيرد.
به عبارت ديگر شب قدر در سطح كل كره زمين به اندازه يك شبانه‏روز در هر جايي از كره است. بنابراين، هرقسمتي از كره زمين در پاره‏اي از آن قرار مي‏گيرد. از اين رو اگر كسي آن را شبي در ايران درك كند و سپس به كشور دور دستي سفر نمايد و شب بعد در آن جا مجددا ليلة‏القدر را درك كند، در واقع يك شب بيشتر نبوده است؛ زيرا شب بعد استمرار همان شب و پاره ديگري از آن واحدزماني است و فاصله شدن روز در بين دو نقطه، آن را به دو شب تبديل نمي‏كند؛ زيرا از 24 ساعت خارج نشده و آنچه در نظر اين فرد شب دوم است، در واقع مراحل پاياني همان 24 ساعت مي‏باشد و در نتيجه همه آثار مترتب بر آن مانند تعيين مقدرات، يك بار بيش نيست. به همين نسبت مسأله شب نيمه شعبان و ... نيز روشن مي‏شود.
به عبارت ديگر همه شب‏ها يا روزها همين حالت را دارند كه در عرض 24 ساعت به صورت متخالف و تدريجي كل زمين را پوشش مي‏دهند.
اما نسبت به دو شب در ايران و عربستان بايد بگوييم يكي از آنها شب قدر نيست و فضيلت آن يا از دست ما رفته است يا از دست آنها.
در مورد ملاك بودن رؤيت هلال در يك افق براي افق‏هاي ديگر سخن بسيار است و بين فقهاء اختلاف نظر وجود دارد و هر كدام براي خودشان دليل‏هائي دارند. برخي ديده شدن ماه در يك افق را بعد از ثبوت آن براي ساير افق‏ها نيز ملاك مي‏دانند. البته به شرطي كه در شب مشترك باشند يكي از استدلال‏هاي كساني كه اين نظريه را دارند. همين است كه ما يك شب قدر و يا يك روز غيد فطر بيشتر نداريم و روز عيد فطر عيد تمام مسلمين است. در مقابل برخي ديگر از فقهاء رؤيت هلال را در يك افق براي ساير افق‏ها كه نزديك به آن افق نيستند به خصوص افق غربي را براي افق شرقي ملاك نمي‏دانند و در پاسخ به اين سؤال كه ما يك روز عيد بيشتر نداريم و يا يك شب قدر بيشتر نداريم مي‏گويند همان گونه كه اگر در يك افق شب قدر است و در افق ديگر همان ساعت روز است براي آن‏ها اين ساعت از روز شب قدر نيست. پس مي‏شود گفت بالفرض شب بيست و سوم شب قدر است و نه 12 ساعت خاص و اين شب در دو افق مي‏تواند متفاوت باشد و يا به عنوان مثال اگر گفته شود وقت ظهر وقت شريفي است و خواصي بر آن مترتب است لازمه آن اين نيست كه يك زمان خاص وقت ظهر براي كل روي كره زمين باشد.
www.eporsesh.com