پرسش :

مسئوليت افراد و جوامع انسانى در برابر عملى شدن مسئله شبيه سازى چيست؟


شرح پرسش :
پاسخ :
اگر منظور از اين پرسش، اين است كه هرگاه با شبيه سازى به نسخه دوّمى از انسان دست يافتيم كه در فرايند شبيه سازى، مسائل شرعى رعايت نشده باشد، در برابر آنها وظيفه چيست؟ پر واضح است كه انجام كارى حرام در عمل شبيه سازى ، موجب تفاوت در احكام فرد به وجود آمده از اين روش نخواهد شد؛ زيرا اين فرد به هر حال يك انسان است كه به شيوه شبيه سازى بدان دست يافته شده است و همان گونه كه پى برديد، انجام دادن انواع كارهاى حرامِ قابل تصور، موجب نمى شود كه شخص شبيه سازى شده، فرزند زنا تلقى گردد. پس قطعاً آثار فرزندان تولد يافته با ازدواج شرعى بر آنها بار مى شود و اين كودك، ملحق به پدر و مادر خويش است و فرزند آنان محسوب مى شود و احكام فرزند، بر او ترتب مى يابد و بين او و ديگر فرزندان پدر و مادرش، نسبت خواهر و برادرى و ساير نَسَب هاى گوناگون، نظير پدر بزرگ و مادر بزرگ و عمو و دايى و متفرعات آنها، برقرار است. آرى، شخص اقدام كننده بر آن كار حرام، گناهى را مرتكب شده كه چه بسا برايش موجب تعزير يا حدّ يا ديگر احكام گردد.
اگر مقصود پرسش كننده اين است كه كدام يك از احكام، بر مصداق شبيه سازى ، بار مى شود؟ آيا او فرزند اين زن و مرد يا آن زن و مرد است و او با برادران و خواهران و ديگر بستگانش چه نسبتى دارد؟ آيا او را فرزند، برادر يا فرزند برادر و فرزند خواهر مى خوانند؟ همچنين نسبت او با ساير افراد چگونه است؟ وظيفه افراد جوامع در قبال اين فرد شبيه سازى شده چيست؟
مشخص است كه وظيفه آنان در اين امور مانند وظيفه آنها در مورد متولدان به ازدواج معمولى است. از اين رو، بر آنان لازم است درباره كسى كه فرد شبيه سازى شده از اسپرم يا تخمك او تحقق يافته، به جست وجو و تحقيق بپردازند تا براى آن فرد، پدر يا مادر به شمار آيد يا در مورد كسى كه سلول بدنش گرفته شده و جايگزين هسته تخمك زن گشته، پرس وجو شود تا پدر وى به شمار آيد و در برخى موارد به حسب تفاوتشان، مادر آن شخص محسوب گردد.
خلاصه، همان گونه كه اين امور در توليد مثل به شيوه ازدواج معمولى، با راه هايى مشخص و گوناگون، تحقيق و بررسى صورت مى گيرد و افراد و جوامع بايد آن راه ها را مشخص نمايند تا واقعيت موضوع در مورد هر فرزند تولد يافته از ازدواج، برايشان روشن گردد، در اين جا نيز همين گونه بر آنان لازم است تا ويژگى شيوه اى را كه در به وجود آمدن فردى شبيه سازى شده، از آن بهره گرفته شده، دريابند يا اين نَسبَ هاى گوناگون، متفرع بر او و برايشان روشن گردد.
منبع: www.lawnet.ir